ارزیابی و واسنجی روش شماره منحنی (scs-cn) برای برآورد رواناب در برخی زیرحوضه های ارس در شمال غرب ایران

شماره منحنی یکی از روش های رایج برای برآورد رواناب سطحی در حوزه‌های آبخیز است. عدم قطعیت در برآورد رواناب غالباً به‌دلیل پیش فرض آن برای نسبت نگهداشت اولیه است l= 0.2 مطالعه حاضر به‌منظور ارزیابی دقت روش شماره منحنی در برآورد رواناب در برخی از زیرحوضه‌های رود ارس شامل لیوار، کلاله و شکرعلی چای در منطقه نیمه خشک شمال غرب ایران انجام گرفت. مقادیر رواناب بر اساس داده‌های ایستگاه‌های هیدرومتری برای دوره 30 ساله (از سال 1366 تا 1396) استخراج و با مقادیر برآوردی مدل مقایسه شد. برآورد رواناب برای هر زیرحوضه با استفاده از حداکثر ظرفیت نگهداشت آن (s) انجام شد. بر اساس نتایج، میانگین رواناب سالانه در زیرحوزه‌های لیوار، کلاله و شکر علی چای 4/ 6، 45 /1 و 5/ 9 میلی متر است. ضریب کارایی روش شماره منحنی در زیرحوزه‌های لیوار، کلاله و شکرعلی چای به‌ترتیب 44/ 0، 25/ 0 و 27/ 0 درصد بود. کاربرد این روش منجر به بیش برآوردی در مقادیر کوچک رواناب و کم برآوردی در مقادیر بزرگ رواناب شد. واسنجی مدل با اصلاح نسبت نگهداشت اولیه به 08/ 0، ضریب کارایی مدل را به ترتیب 95، 96 و 93 درصد بهبود داد. بر این اساس واسنجی مدل برای پیش بینی مطلوب رواناب در زیرحوضه‌های ارس و حوضه های مشابه ضروری است.

Assessment and Calibration of the Curve Number Method (SCS-CN) for Estimating Runoff in the Aras Sub-basins, North West of Iran

The SCScurve number is one of the common methods to estimate drirect runoff in the watershed scale. There is often an uncertainty in predicting runoff in many areas due to to the model rsquo;s assumption on the initial abstraction ratio (l= 0.20). This study was conducted to evaluate the accuracy of SCSCN method in estimating runoff in some semiarid subbasins of the Aras river consits of the Livar, Kalaleh and Shekaralichay in northwest of Iran. Runoff values were obtained from hydrometery stations for a 30year period from 19872017) and compared with the estimated values which were determined using the maximum retention capacity (S). Based on the results, mean annual runoff in the Livar, Kalaleh and Shekaralichay subbasins is is 6.4, 1.45 and 9.5 mm, respectively. The model accuracy of the Livar, Kalaleh and Shekaralichay was 0.44, 0.25 and 0.27 percent, respectively. It showed overestimations for small runoff values and downestimation for large values. The model was calibrated usingthe revision of the initial abstraction ratio value (l= 0.08) and the model accuracy improved to 95, 96 and 93 percent, respectively. As a conclution, the calibration of l is essential to acuurate prediction of runoff in the the Aras river and similar basins.