تلفیق تحلیل ریخت شناسی و پوشش سطحی به منظور ارزیابی حساسیت فرسایش خاک در حوضه آبخیز لواسانات با روش copras

فرسایش خاک یکی از مهمترین معضلات محیطی درسراسر جهان می باشد. در این پژوهش پارامترهای مورفومتریک به همراه کلاس های پوشش سطحی زمین به منظور ارزیابی حساسیت فرسایش خاک در زیرحوضه های حوضه لواسانات مورد استفاده قرار گرفته است. داده های مورد استفاده در این پژوهش شامل مدل رقومی aster با قدرت تفکیک 30 متر به منظور استخراج شبکه زهکشی و داده های landsat8 (oli/tirs) با قدرت تفکیک 30 متر به منظور تولید اطلاعات پوشش سطحی. در پژوهش حاضر 15 پارامترهای مرفومتریک با استفاده از شبکه زهکشی تولید شده از aster با استفاده از arc hydro و ویژگی های فیزیوگرافی زیرحوزه ها استخراج گردید. در ابتدا به منظور تعیین مناسب جهت و انباشتگی جریان حفره های مدل رقومی شناسایی و پرگردید. از آستانه سلولی 100 برای استخراج شبکه زهکشی استفاده شد. به منظور رتبه بندی آبراهه ها نیز از روش استرالر استفاده گردید. رتبه بندی فرسایش پذیری زیرحوزه ها با استفاده از پارامترهای مرفومتریک و روش copras نشان داد که زیرحوزه های 12، 2 و 1 به ترتیب با کسب کمترین امتیازات (0.098، 0.095، و 0.088) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش از خود نشان داده اند. به منظور اولویت بندی زیرحوزه ها بر اساس پوشش سطحی، درصد هر یک از کلاس های پوشش سطحی در هر یک از زیرحوزه ها محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از رتبه بندی زیرحوزه ها بر اساس پوشش سطحی، زیرحوزه های 3، 2 و 1 با کمترین امتیازات (0.234، 0.213، و 0.164) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش خاک داشته اند. نتایج حاصل از ترکیب پارامترهای مرفومتریک و پوشش سطحی نشان داد که زیرحوزه های 12، 2 و 1 با کمترین امتیازات (0.166، 0.154، و 0.126) بیشترین حساسیت را نسبت به فرسایش داشته اند و به منظور اجرای اقدامات حفاظت آب و خاک باید در اولویت قرار گیرند. استراتژی های توصیه شده عبارتند از اقدامات کنترل سیلاب مانند ساخت سدهای کنترلی، تغییر الگوی کاربری اراضی، کشت گیاهان محافظ خاک و کنترل چرای حیوانات می باشد.

Combination of morphometric parameters and land cover for assessment of soil erosion susceptibility using COPRAS model in lavasanat watershed

Soil erosion is one of the major environmental problems worldwide. Morphometric and landcover analysis provides a platform for quick and efficient watershed management In the present study, morphometric parameters have been coupled with land cover classes to assess soil erosion susceptibility of subwatersheds of lavasanat watershed. The data used in this study included Advanced Space borne Thermal Emission and Reflection Radiometer (ASTER) data, with 30 m spatial resolution for drainage generation; and Landsat8 (OLI/TIRS) data with 30 m spatial resolution (band 1 to 11 expect band 3) to generate land cover information of the study area. we estimated 15 morphometric parameters using ASTER DEM with Arc Hydro package. At first, for proper determination of flow direction and flow accumulation, DEM sinks identified and filled. We used a critical threshold 100 for defining streams. Strahler rsquo;s scheme for stream ordering has been used.The subwatershed erosion prioritization by using morphometric parameters and COPRAS method showed that subwatersheds 12, 2 and 1 have the highest sensitivity to erosion with the lowest scores (0.098, 0.095, 0.088). In order to prioritize subwatersheds based on surface coverage, the percentage of each surface coverage class in each subwatershed was calculated. Based on the results of subwatershed prioritization based on surface coverage, subwatersheds3, 2 and 1 with the lowest scores (0.234, 0.221, and 0.164) have the most sensitivity to soil erosion and must be taken up for implementation of soil and water conservation measures.