مدلسازی و تحلیل تغییرات رژیم هیدرولوژیکی رودخانه ها (مطالعه موردی: رودخانه گرگانرود، ایستگاه هیدرومتری تمر)

بارندگی، دما، دبی و سیلاب از پارامترهای مهم در بین پارامترهای اقلیمی و هیدرولوژی هستند که پیش بینی و شناسایی رفتار آن ها برای مدیریت منابع آبی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این پژوهش برای بررسی تغییرات رژیم هیدرولوژیک رودخانه گرگان رود در ایستگاه هیدرومتری تمر، از آمار 44 ساله ایستگاه هیدرومتری تمر از سال 1348 تا 1391 با استفاده از نرم افزارهای gis، ilwis 2.1 و smada مدلسازی و تحلیل گردید. سپس، مشخصات فیزیکی حوضه، اقلیم، دما، بارش، روند آبدهی، سیلاب و هیدروگراف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اقلیم منطقه در حال تغییر به سوی آب و هوای گرم و خشک میباشد که از اثرات آن می توان به کاهش باران و افزایش دما، افزایش شدت بارش و افزایش دبی های اوج منطقه اشاره نمود. از سوی دیگر، بررسی میانگین دبی های ماهانه و سالانه نشان دهنده روند نسبتا ضعیف افزایشی این پارامتر در حوضه مذکور می باشد که با وضعیت جهانی تغییر اقلیم در نیمکره شمالی و عرض های 30 درجه که عمدتاً خشک تر شده اند، مطابقت دارد. با بررسی سیلاب های حوضه آبریز تمر مشخص گردید بیشترین سیلاب ها مربوط به ماه های آبان، اسفند، فروردین و اردیبهشت؛ به ترتیب با فراوانی وقوع 14، 12، 12 و 12 مورد در طول دوره آماری 10 ساله می باشند. در نهایت با آنالیز چند سیلاب مهم ثبت شده در ایستگاه هیدرومتری تمر، هیدروگرف واحد حوضه مشخص شد و با ارزیابی عامل زمان تمرکز و الگویی توزیع زمانی بارش، هیدروگراف سیلاب با دوره های بازگشت 2 لغایت 2000 ساله تعیین گردید.