ارزیابی سناریوهای مختلف تخصیص منابع آب سد چغاخور با استفاده از روش پویایی سیستم

پیش بینی تغییرات رفتاری در سیستم های منابع آب تحت تاثیر اعمال سناریوها و سیاست های بهره برداری تلفیقی می تواند به بهره برداری بهینه از این منابع کمک کند. به منظور بهره برداری تلفیقی از منابع آب سد چغاخور برای تامین نیازهای پایین دست مدل پویایی سیستم در محیط vensim طراحی و اجرا گردید. همچنین مقادیر ورودی به مخزن سد و تبخیر از مخزن سد با استفاده از مدل سری زمانی arima برای پنج سال آینده پیش بینی شد. به این ترتیب همه ی عوامل تاثیرگذار بر حجم آب موجود در سد و همچنین برهم کنش عرضه و تقاضای آب کشاورزی و زیست محیطی در محدوده مورد مطالعه شناسایی و بررسی شد. پس از اینکه این پارامترها و ارتباط متقابل آنها در محیط مدل وارد گردید، مدل واسنجی شد. سپس سناریوهای مختلفی از جمله تغییر در روش محاسبه نیاز زیست محیطی، افزایش راندمان آبیاری اراضی کشاورزی و تغییر در سطح زیر کشت قابل آبیاری با توجه به شرایطی که در آینده در محدوده طرح ممکن است به وجود آید، اجرا گردید. نتایج مدل برای پنج سال آینده نشان داد که سد چغاخور در بهینه ترین حالت توانایی تامین نیاز آبی 1600 هکتار از اراضی آبخور را دارد که در این حالت میزان تامین نیاز کشاورزی و زیست محیطی به ترتیب 83 و 95 درصد می باشد. علاوه بر این با تغییر سیستم آبیاری از سطحی به تحت فشار و بافزایش 30 درصدی راندمان آبیاری، می توان سطح زیر کشت را از 1600 به 1690 هکتار افزایش داد.

Evaluation of different allocation scenarios for Choghakhor dam reservoir using system dynamic

Prediction of behavioral changes in water resources systems under applying different scenarios and policies can help to optimum operation of these resources. In order to integrated operation of Choghakhor dam reservoir for meeting the downstream demands a system dynamic model was designed and implemented in VENSIM software. Also the amount of the runoff input to the reservoir and the evaporation from the reservoir surface was predicted based on the ARIMA model for the next five years. After defining these parameters and their interactions in the model, it was calibrated. Then different scenarios, including changes in the calculation method for environmental demand, increasing irrigation efficiency and changes in the irrigated agricultural area, was implimented. The results of running the model for next five years showed that the Choghakhor Dam reservoir can supply the water demands for 1600 Ha of farmlands in the most optimal condition. In this case, the agricultural and environmental supply were obtained about 83 and 95 percent, respectively. In addition, by changing of the irrigation system from surface irrigation to pressurized system and increasing irrigation efficiency by 30% the cultivated area, can be developed up to 1690 hectares.