ارزیابی اثر تغییر کاربری اراضی بر تغذیه آب زیرزمینی در آبخوان چندلایه

فعالیت های انسانی با تغییر در کاربری اراضی، فرآیندهای هیدروژئولوژیک را تحت تاثیر قرار داده است. در این مقاله تاثیر تغییرات تاریخی کاربری اراضی بر میزان تغذیه هر یک از لایه های آزاد و تحت فشار آبخوان استان گلستان مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای این منظور از نقشه های کاربری اراضی سال های 1363، 1384 و 1392 استفاده شد. همچنین به منظور ارزیابی اثر تغییرات کاربری اراضی بر پتانسیل تولید رواناب و تغذیه مستقیم آب زیرزمینی از روش scs استفاده شد. جنگل زدایی در مناطق کوهستانی و شهرسازی در محدوده دشت از مهمترین تغییرات کاربری اراضی موثر بر آبخوان های آزاد و تحت فشار بوده اند. بر اساس نتایج سطح پوشش جنگل و مرتع در مناطق کوهستانی به ترتیب 7/ 8 و 4 درصد کاهش یافته و تماماً به زمین های کشاورزی اضافه شده است. تاثیر تغییر کاربری اراضی بر تغذیه آب زیرزمینی بیشتر از تولید رواناب بوده و سفره تحت فشار بیشتر تحت تاثیر قرار گرفته است. این تاثیر در طول 30 سال اخیر منجر به کاهشی به ترتیب معادل 12/ 18 و 40/ 12 درصد از تغذیه سفره های تحت فشار و آزاد و افزایش به ترتیب معادل 14/ 14 و 23/ 4 درصدی پتانسیل تولید رواناب در سطوح تغذیه ای این سفره ها شده است.

Assessing the Impact of Land-use Changes on Recharging of a Multilayer Aquifer

Human activities and changing in landuse can affect geohydrological processes. This paper investigates historical landuse changes over Golestan multilayer aquifer, Northern IRAN, and their impacts on recharges of both phreatic and confined layers. To achieve this goal, three historical landuse maps of 1984, 2005 and 2013 were used. Also the effects of landuse changes on runoff generation potential and groundwater direct recharge have been evaluated using SCS method. Results show deforestation in mountainous region and urbanization in the plain are the most critical problems of the studied area. Forest and rangeland areas in the mountainous district decreased 8.7 and 4 percent, respectively, and totally added to agricultural lands. Effect of landuse changes on groundwater recharge was found to be more than runoff generation and confined layer is more impressed. In recent 30 years, land use changes caused reduction in natural recharge of confined and phreatic layers up to 18.12 and 12.40 percent. On the other hand, runoff generation potential increased by 14.14 and 4.23 percent, respectively.