ارزیابی فرایندهای موثر بر کیفیت آب زیرزمینی آبخوان دشت مشگین شهر با تلفیق روش های هیدروشیمیایی و آماری

آب زیرزمینی مهم ترین منبع تامین آب برای مصارف آشامیدن، کشاورزی و صنعت در منطقه مشگین شهر در استان اردبیل می باشد. بنابراین لازم است که در کنار کمیت این منبع به کیفیت آن نیز توجه شود. هدف این مطالعه شناخت عوامل و فرایندهای هیدروژئوشیمیایی حاکم بر کیفیت آب زیرزمینی دشت مشگین شهر با استفاده از روش های آنالیز آماری و نمودارهای ترکیبی مختلف می باشد. بدین منظور تعداد 25 نمونه از منابع آب زیرزمینی موجود در دشت جمع آوری و نسبت به یون های اصلی و برخی یون ها و گونه های فرعی(نیترات، فلوئوراید و سیلیس) در آزمایشگاه آبشناسی دانشگاه تبریز مورد آنالیزشیمیایی قرار گرفتند. مقادیر اسیدیته و هدایت الکتریکی نمونه ها نیز در صحرا اندازه گیری گردید. نتایج تجزیه هیدروشیمیایی و اندازه گیری ها نشان می دهد که برخی از پارامترها در بعضی از نمونه ها مقادیر بیش از حد مجاز برای آشامیدن دارند. بر اساس نمودار پایپر، نمونه ها عمدتاً در دو تیپ بی کربناته و اختلاط قرار می گیرند. تحلیل خوشه ای، نمونه های آب زیرزمینی را در دو خوشه مجزا قرار می دهد که عمدتاً از نظر هدایت الکتریکی و یون های وابسته به آن متفاوت هستند. نتایج تحلیل عاملی و نمودارهای ترکیبی مختلف نشان داد که فرایندهای انحلال و هوازدگی سنگ ها، تعویض یونی و فعالیت های انسانی با نسبت های مختلف ترکیب آب زیرزمینی آبخوان دشت مشگین شهر را تحت تاثیر قرار می دهند.

Evaluation of Effective Processes on Groundwater Quality of Meshgin-Shahr Plain by Integration of Geochemical and Statistical Methods

Groundwater is the most important water resource supply for drinking, agriculture and industry in the MeshginShahr, Ardebil province. Therefore, it is required to be considered the quality of the resource beside the quantity. The objective of this study is to identify the hydrogeochemical factors and processes governing the groundwater quality of the MeshginShahr plain using the statistical analysis methods and bivariate diagrams. For this purpose, 25 samples were collected from the groundwater resources of the plain and analyzed in regards with major and some minor (nitrate, fluoride and silica) ions in the Laboratory of the University of Tabriz. The pH and EC values were measured in the field. The results of measurements and analysis show that some parameters in some samples have amounts higher than maximum permissible limits for drinking. Based on the Piper diagram the samples are mainly belonged to bicarbonate and mixed water type. Cluster analysis puts the groundwater samples into two distinct clusters which are different mainly based on the EC and its related ions. The results of factor analysis and different bivariate diagrams revealed that weathering and dissolution of rocks, ion exchange and anthropogenic activities, with different ratios, influence the groundwater composition of the MeshginShahr aquifer.