ارزیابی آزمایشگاهی اثر بهبود دهنده‌ها در افزایش مقاومت خاک‌های ریزدانه خوزستان

یکی از روش های مهار فرسایش در شیب تند جداره جانبی سازه های خاکی، استفاده از مالچ های زیستی و مواد اصلاح کننده طبیعی می باشد. در این مقاله با اهداف تعیین نوع و مناسب ترین تراکم از این مواد بر پارامترهای مقاومت فرسایشی خاک، روی دیواره ی جانبی کانال های آبیاری و زهکشی دشت ارایض خوزستان، آزمایش های مورد نیاز در آزمایشگاه شبیه ساز باران پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری انجام شد. بطوریکه با استفاده از 15 نوع مواد اصلاح کننده و مالچ زیستی و هم چنین مناسب ترین حالات ترکیبی از آنها، حداقل 290 آزمایش بر روی نمونه خاک منطقه مورد پژوهش انجام شد. تیمار های آزمایشی روی فلومی با شیب جانبی 1 به 1.25 مشابه شیب طبیعی زهکش ها، در دو شدت بارندگی 30 و 80 میلی متر بر ساعت شبیه سازی شدند. نتایج نشان داد که همه تیمارهای مالچ و تیمارهای ملات سیمان ضد سولفات، دوغاب سیمان و مخلوط آهک وخاک در مقایسه با تیمار شاهد، در سطح 95 درصد تاثیر معنی داری در کاهش رسوب داشتند و تائید نمود این تیمارها نقش موثری در کنترل فرسایش از جداره جانبی کانال های زهکش دارند. بطوریکه مالچ 1 تا حدود 89 درصد، بیشترین تاثیر را در کاهش میزان فرسایش از جداره کانال های زهکش داشته است. در تیمارهای مواد اصلاح کننده خاک، تیمار دوغاب سیمان ضدسولفات به میزان 98 درصد بهترین تاثیر را در کاهش رسوب داشته است. لذا تیمار ملات الیاف پلی پروپیلن و تیمار محلول اشباع آهک، نه تنها سبب کاهش رسوب نمی گردند، بلکه کاربرد ترکیبی این مواد در مقایسه با تیمار شاهد، تا حدود 15 برابر می تواند باعث افزایش رسوب گردد.