تاثیر مقدار رطوبت اولیه خاک بر تولید رواناب و هدررفت خاک در بافت های مختلف، تحت باران شبیه سازی شده

مقدار رطوبت خاک سطحی، نقشی مهم و موثر در تولید رواناب و هدررفت خاک به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. به همین منظور آزمایشی با هدف تعیین اثر رطوبت اولیه بر رواناب و هدررفت خاک در دو بافت خاک (لومی، لوم رس شنی) در زمینی بکر در محدوده دانشگاه زنجان با چهار سطح رطوبت اولیه (یک، چهار، هفت و 10 روزه) انجام شد. آزمایش صحرایی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادقی در ابعاد کرت (80 ×60سانتی متر) با استفاده از دستگاه شبیه ساز باران انجام گرفت. برای هر خاک 12 کرت در دامنه ای با شیب یکنواخت هفت درصد احداث شد. کرت ها تحت باران شبیه سازی شده با شدت 55 میلی متر بر ساعت و تداوم 30 دقیقه ای قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، تفاوت معنی داری از نظر مقدار رواناب بین خاک های مطالعاتی وجود داشت (p<0.01) که این موضوع متاثر از مقدار رطوبت اولیه در خاک ها بود. تفاوتی معنی دار در خاک لومی از نظر مقدار هدررفت خاک بین سطوح رطوبتی اولیه مشاهده نشد (0.05>p)، خاکدانه های با رطوبت اولیه بالا در این خاک در مقابل جداشدگی بوسیله قطرات باران مقاومت کردند، در حالی که این تغییرات در بین سطوح رطوبتی اولیه خاک لوم رس شنی معنی دار بود (0.05>p)، که به مقدار اندک ماده آلی و مقدار بیشتر رس، مرتبط بود. برخلاف انتظار، رابطه ای معنی داری (0.05>p) بین هدررفت خاک و تولید رواناب، تحت سطوح رطوبتی در خاک ها مشاهده نشد.

The Effect of Initial Moisture on Runoff Generation and Soil Loss in Different Soil Textures under Simulated Rainfall Condition

The surface soil moisture content has an important and effective role in runoff generation and soil loss, especially in the arid and semiarid regions. For this purpose, an experiment to determine the effect of initial moisture on runoff and soil loss in two soil texture of loamy, sandy clay loam in intact land in range the University of Zanjan was performed with four initial moisture levels (one, four, seven and 10 days). Field experiment as factorial in randomized block design was done in plot scale (60 Iacute;80cm) using a rainfall simulator. Twelve plots for each soil were installed on a uniform slope of seven percent and accordingly exposed to simulated rainfall with intensity of 55 mmh1 for 30 min. The results showed that, significant difference was found in runoff generation (p<0.01) among initial soil moisture levels in each soil, that this issue was affected by the initial moisture content in the soils. No significant difference was observed in soil loss between the initial moisture levels in loamy soil (p>0.05), high initial moisture aggregates in this soil resisted versus detachment by raindrops, while these changes were significant among the soil moisture levels of the sandy clay loam soil (p<0.05), which was associated with a small amount of organic matter and more clay. Contrary to expectation, there was no significant relationship (p>0.05) between soil loss and runoff generation under moisture levels in soils.