تاثیر اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومی و تصمیمات مدیریتی در کاهش اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کاری در بین کارگران شیردوشی یک گاوداری صنعتی

زمینه و هدف: اختلالات اسکلتی-عضلانی مرتبط با کار یکی از متداولترین و پرهزینه‌ترین مشکلات مرتبط با کار در سراسر دنیا می‌باشند. ضرر و زیان‌های ناشی از این اختلالات فرد، سازمان و جامعه‌ای که فرد در آن زندگی می‌کند را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین این اختلالات مهم‌ترین علت ناتوانی و غیبت از کار کارگران شناخته شده‌اند. مطالعات اندکی در مورد اختلالات اسکلتی عضلانی کارگران دامداری‌ها در ایران انجام شده است. این مطالعه، با هدف بررسی تاثیر اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومیکی و تصمیمات مدیریتی در کاهش فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کاری در بین کارگران شیردوشی یک گاوداری صنعتی انجام گرفت.روش‌بررسی: این مطالعه به صورت مداخله‌ای در یک گاوداری صنعتی با 240 نفر نیروی‌کار در شهر اصفهان انجام شد که تعداد 48 نفر از کارگران شیردوشی این واحد صنعتی مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور ارزیابی پوسچر کارگران از نرم افزار qec استفاده گردید و فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی آنها نیز با استفاده از تکمیل پرسشنامه ناراحتی‌های اسکلتی عضلانی کرنل تعیین گردید. در مرحله بعد اقدامات مداخله‌ای از قبیل انجام حرکات اصلاحی ورزشی به مدت 20 دقیقه، بصورت روزانه و به مدت 3 ماه تحت نظر مربی متخصص، آموزش عملی پوسچر صحیح کار با استفاده از فیلم‌های آموزشی و اقدامات اصلاحی مهندسی ارگونومی به همراه تصمیمات مدیریتی شامل برنامه‌ریزی زمان‌کار و شیوه‌کار صورت پذیرفت. پس از برگزاری کلاس‌های آموزشی برای افراد، مورد مطالعه و اجرای اقدامات فنی مهندسی ارگونومی، پوسچرهای کاری کارگران با استفاده از نرم افزار qec مجددا مورد بررسی قرار گرفت و بعد از اجرای کامل مداخلات ارگونومی، از جمله اجرای برنامه انجام حرکات اصلاحی به مدت 3 ماه مجددا پرسشنامه ناراحتی‌های اسکلتی عضلانی کرنل تکمیل گردید. با استفاده از آزمون t زوجی نتایج قبل و بعد از مداخله با هم مقایسه گردید.یافته‌ها: افراد مورد مطالعه همگی مرد بودند. 56.25 درصد از جمعیت پژوهش سن زیر 30 سال و 66.66 درصد نیز سابقه کاری زیر 4 سال داشتند. بیشترین امتیاز پرسشنامه کرنل در قسمت فراوانی ناراحتی به ترتیب مربوط به کمر (364.5 قبل از مداخلات و 187.5 بعد از مداخلات)، شانه ها (190.25 قبل از مداخلات و 114 بعد از مداخلات) و گردن (5/ 164 قبل از مداخلات و 85.5 بعد از مداخلات) بود. آزمون تی زوجی نشان داد که نمرات پرسشنامه ناراحتی‌های اسکلتی عضلانی کرنل در هر سه قسمت فراوانی ناراحتی، شدت ناراحتی و تاثیر در کار، بعد از اجرای مداخلات بطور معناداری کاهش پیدا کرده است (pvalue< 0.05). بین نمره ارزیابی qec، قبل و بعد از اجرای کامل مداخلات غیر از نمره مربوط به قسمت گردن و ارتعاش محیط کار، اختلاف معناداری وجود داشت (pvalue< 0.05).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی در بین کارگران شیردوشی واحدهای صنعتی گاوداری بالا بوده و نیازمند اجرای برنامه‌های مداخله‌ای مناسب می‌باشد. شیفت‌های کاری غیرارگونومیک و طولانی، استرس کاری بالا به دلیل سرعت کار، پوسچر نامناسب به دلیل عدم آموزش کافی، نداشتن مرخصی و تعطیلات منظم، کار در محیط‌ مرطوب از جمله ریسک فاکتورهای شغلی این اختلالات در شغل شیردوشی گاوداری‌ها می‌باشد. همچنین یافته‌های مطالعه نشان داد که اجرای همزمان مداخلات مهندسی ارگونومی و مدیریتی تاثیر بسزایی در کاهش اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار و بهبود پوسچرهای کار داشته است.