بررسی تاثیر مواجهه با صدا بر سطح هورمون های جنسی موش صحرایی نر معتاد به تریاک

زمینه و هدف: آلودگی صوتی شایعترین عامل زیست محیطی و بدیهی ترین عامل زیان آور فیزیکی محیط های کاری بوده که تعداد عظیمی از کارگران در بخش های مختلف صنعتی، کشاورزی و غیره با آن مواجهه دارند. بدلایل مختلفی چون داشتن مرز مشترک طولانی با کشور افغانستان (به عنوان تولید کننده 90 درصد تریاک جهان) سوء مصرف ماده مخدر تریاک در بین کارگران واحدهای صنعتی ایران از شیوع نسبتاً بالایی برخوردار است. نتایج مطالعات قبلی موید این مطلب است که مواجهه با صدا و مصرف تریاک به تنهایی بر سطح هورمون های جنسی نمونه های مورد بررسی(انسانیحیوانی) اثرات کاهشی داشته است لذا این مطالعه با هدف بررسی اثر ترکیبی مواجهه با صدا و اعتیاد به تریاک بر سطح هورمون های جنسی در یک مدل حیوانی(موش صحرایی نر) انجام پذیرفت.روش بررسی: در این مطالعه تجربی و از نوع مقطعی تعداد 36 سر موش صحرایی نر بالغ نژاد ویستار از انستیتو پاستور تهران خریداری و بصورت تصادفی در قالب شش گروه کنترل، در معرض صدا، مصرف دوز 50 میلی گرم محلول تریاک به ازای هر رت، مصرف دوز 100 میلی گرم محلول تریاک به ازای هر رت، مواجهه با صدا و مصرف دوز 50 میلی گرم محلول تریاک و مواجهه با صدا و مصرف دوز 100 میلی گرم محلول تریاک تقسیم بندی شدند. تراز صدای 100 دسی بل در گستره فرکانسی 5700-700 هرتز(ترکیبی از فرکانس های مرکزی 1000، 2000 و 4000 هرتز در طیف اکتاوباند) با استفاده از نرم افزار کول ادیت اجرا و در بازه زمانی 15:00-7:00 با ساخت یک اتاقک مواجهه بازآوا پخش گردید. محلول تریاک روزانه در گستره زمانی 6:30-7:00 از طریق گاواژ به حیوان داده شد. پس از 50 روز(معادل سیکل اسپرماتوژنز رت) بعد از بیهوش نمودن حیوان، نمونه های خون جمع آوری و سطح هورمون های جنسی تستسترون، محرک فولیکولی و لوتئینیزان با کیت های مخصوص رت و بهره گیری از تکنیک الایزا تعیین مقدار گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با نرم افزار spss نسخه 22 و آزمون آماری آنالیز واریانس یکطرفه(تعقیبی توکی) صورت پذیرفت.یافته ها: ترکیب دو عامل صدا و تریاک(دوزهای 50 و 100 میلی گرم به ازای هر رت) توانست اثرات تقویت کنندگی معناداری در سرکوب سطح هورمون های تستسترون و لوتئینیزان ایجاد نماید(0.05≥p)، در حالیکه این اثر تقویتی برای هورمون محرک فولیکولی افزایشی ارزیابی گردید (0.05≥p) (مقایسه گروه های 5 و 6 نسبت به گروه کنترل). افزایش دوز محلول تریاک از 50 به 100 میلی گرم به ازای هر رت نتوانست اختلاف معنی داری در سطح هورمون های جنسی(تستسترون، محرک فولیکولی و لوتئینیزان ) حاصل نماید(مقایسه نتایج گروه های 3 با 4 و نیز 5 با 6).نتیجه گیری: نظر به اثر تقویت کننده کاهشی دو عامل صدا و اعتیاد به تریاک بر سطح هورمون های تستسترون و لوتئینیزان پیشنهاد می شود کاهش سطح هورمون های مذکور در معاینات دوره ای کارگران مورد تاکید متخصصین بهداشت حرفه ای و طب کار قرار گرفته و به عنوان یک پیش آگهی برای ناباروری تلقی گردد. انجام مطالعات بیشتر در خصوص تعیین مکانیسم اثر صدا و تریاک بر محور هیپوفیزگناد توصیه می گردد. در این مطالعه صرفاً از تریاک به عنوان یکی از مواد مخدر رایج در جامعه مورد استفاده قرار گرفت لذا پیشنهاد می گردد در مطالعات آینده مواد مخدری چون هروئین، حشیش و ... نیز در دستور کار محققین قرار گیرد.