تدوین یک شاخص آینده نگر جدید جهت برآورد عملکرد ایمنی سازمان با رویکرد fahp

زمینه و هدف: بهبود مداوم ایمنی یکی از اهداف مهم سازمان های موفق می باشد. روش سنتی برای ارزیابی عملکرد ایمنی اندازه گیری و تجزیه‌ و تحلیل آماری داده های مربوط به حادثه است که تحت ‌عنوان شاخص های گذشته‌نگر شناخته می شوند. ازآنجاکه هدف از استقرار سیستم های مدیریتی ازجمله سیستم مدیریت ایمنی بهبود مستمر است، صرفاً به‌کارگیری شاخص های گذشته‌نگر نمی تواند سودمند باشد. هدف مطالعه حاضر ارائه شاخصی آینده نگر برای بررسی عملکرد ایمنی سازمان است.روش بررسی: پژوهش حاضر شامل دو بخش است: بخش اول آن‌یک مطالعه تلفیقی کمیکیفی است که با بهره گیری از نظریه فاکتورهای انسانی که سه عامل سازمان، محیط و فرد را در عملکرد ایمنی سازمان دخیل می داند، ابزاری برای بررسی عوامل تاثیرگذار بر عملکرد ایمنی سازمان طراحی و روان‌سنجی گردید. همچنین جهت اطمینان از روایی سازه تحلیل عاملی تاییدی و از نرم‌افزار بهره گرفته شد. در ادامه برای نشان دادن تاثیر سازه های مختلف ابزار پیشنهادی بر نمره شاخص عملکرد ایمنی از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (fahp) جهت وزن دهی سازه ها استفاده گردید.یافته ها: نتایج بررسی متون و مصاحبه نیمه ساختاریافته با افراد متخصص در زمینه ایمنی و مدیریت صنعتی منجر به شناسایی 204 کد اولیه در قالب 48 طبقه فرعی و 15 طبقه اصلی شد. پس از تکمیل فرآیند تحلیل مصاحبه‌ها، پیش‌نویس ابزاری با 83 گویه جهت بررسی عوامل موثر بر عملکرد ایمنی تهیه شد. بر اساس نتایج روایی صوری کمی6 گویه امتیاز کمتر از 1.5 را کسب نمودند و از ابزار نهایی حذف شدند. تجزیه و تحلیل روایی محتوا نشان داد که 75 گویه ی باقی مانده ابزار شاخص روایی محتوایی (0.79≤) و نسبت روایی محتوایی (0.56˃) قابل قبول دارند. تحلیل عاملی تاییدی، برازش مناسب داده ها را نشان داد. در بررسی پایایی، ضریب آلفای کرونباخ (0.91= alpha;) بر همسانی درونی مناسب ابزار دلالت داشته و باز آزمایی ابزار ثبات قابل قبول ابزار را نشان داد (0.85 icc=). با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل سلسله مراتبی فازی عامل سازمانی با کسب بار وزنی 0.503 بیشترین و عامل محیطی با بار وزنی 0.173 کمترین تاثیر را بر نمره شاخص عملکرد ایمنی سازمان داشتند. نتیجه گیری: تحلیل داده های مطالعه نشان داد که ابزار طراحی‌شده، وسیله ای عینی و ساده برای ارزیابی عوامل تاثیرگذار بر عملکرد ایمنی است و می تواند به‌عنوان یک شاخص عملکردی آینده‌نگر جهت ارزیابی عملکرد ایمنی سازمان‌ها مفید واقع شود.

Development of a leading indicator for assessing the organization's safety performance based fuzzy AHP

Background and aims: Continuous improvement in safety is one of the important goals of successful organizations. The traditional method for assessing safety performance is the statistical analysis of incident data, which is known as lagging indicators. The use of lagging indicators cannot be useful since the goal of establishing a safety management system is continuous improvement. The purpose of this study is to provide a leading indicator for assessing the safety performance of the organization.Methods: The present research is a mixed method study with the approach of the human factors theory that includes the organization, environment and individual factors. In this study, a scale developed and validated for assessing the factors affecting the safety of the organization. The fuzzy hierarchical process (FAHP) method was used to the weighting of the constructions In order to demonstrate the effect of different structures of the proposed scales on the safety performance index.Results: a scale was developed with 83 items after the interview process to examine the factors affecting safety performance. Based on the results of face validity 6 items were eliminated. The mean value of the instrument #39;s validity index was 0.77. According to the results of the fuzzy hierarchical analysis, the organizational factor with the highest weight load of 0.503 was the highest and the environmental factor with a weight of 0.173 had the least effect on the score of the organization #39;s safety performance index.Conclusion: Analysis of the study data showed that the designed scale is an objective and simple tool for evaluating the factors affecting safety performance and can be useful as a future performance indicator for assessing the organization #39;s safety performance.Keywords: Safety performance, Leading indicator, Fuzzy hierarchy method.