بررسی میزان درک مسافران از علائم موجود در ایستگاه های مترو شهر تهران (مطالعه موردی)

زمینه و هدف: علایم ایمنی ابزار مهمی برای تبدیل اطلاعات در خصوص شناسایی رویدادها، نوع ، شدت و کنترل مخاطرات بالفعل موجود در محیط می باشند. اهمیت اصلی نمایش علائم ایمنی جلوگیری از آسیب دیدگی و اطمینان از شناخت خطرات احتمالی پیش رو در موقعیت های خاص و در محیط های مختلف توسط افراد می باشد. مطالعه حاضر به منظور تعیین میزان درک مسافران قطار شهری تهران از علایم ایمنی و هشداردهنده موجود و ارائه راه حل مناسب جهت ارتقاء میزان درک علایم در ایستگاههای مترو انجام شده است. روش بررسی: با توجه به عدم دسترسی به پرسشنامه استاندارد در زمینه تحقیق حاضر از پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر ملاحظات اصول طراحی، معیارهای ساخت، آزمون و شیوه های نصب و کاربری علائم ایمنی منطبق با استاندارد های iso 9186 و iso 3864 استفاده شده است. برای این مهم با تشکیل پنل خبرگان سوالات تحقیق مشخص و از لحاظ ارتباط با موضوع، درجه وضوح و سادگی درک مورد ارزیابی قرار گرفت. روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی و برای 390 نفر انجام شده است. آنالیزداده ها توسط نرم افزار spss و با کمک آزمون کای اسکوئر انجام شده است.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد که نماد ممنوعیت استعمال سیگار با 98 درصد و نماد ممنوعیت ورود حیوانات اهلی با 97 درصد بالاترین امتیاز را در خصوص میزان درک مسافران به خود اختصاص دادند. نماد ورود ممنوع با 5 درصد با کمترین امتیاز میزان درک تعیین شد. بین سطح تحصیلات افراد بر میزان درک رابطه مستقیم (pvalue<0.001 )و سن و درآمد رابطه معکوسی با میزان درک پذیری نمادها (pvalue<0.003 ) دارد.نتیجه گیری: با توجه به توسعه روزافزون خطوط مترو و نتایج متفاوت حاصل از درک نماد ها به منظور رسیدگی و کنترل مخاطرات بالفعل موجود مطالعات بیشتر و آموزش های لازم برای آشنایی و درک علایم یک ضرورت محسوب می گردد. استفاده ازآموزش برای نمادهای با درک پایین و هچنین باز طراحی ارگونومیک غیر قابل انکار می باشد و لازم است تصمیم گیران و مدیران منابع مناسبی برای آموزش علایم اختصاص دهند. اجزای بصری محیط بر وضوح و خوانایی علایم تاثیر می گذارند. شکل و اندازه یک تابلو و علامت، با اندازه حروف و موقعیت آن در میزان درک موثر است. بنابراین علاوه بر طراحی بر اساس اصول روانشناسی و فیزیولوژیکی عوامل مهم دیگری از جمله تنظیم مداوم نمادها( فاصله و ارتفاع)، محتوا، موقعیت، تنظیم روشنایی و ...ضرورت دارد. هنگام طراحی متن برای علایم و تابلو ها فضای حروف، فضای میان خطوط، موقعیت نمادها و الگوهای تزئینی، حاشیه، قرارگیری موضوع در مرکز یا کناره و استفاده از حروف بزرگ یا کوچک (در لاتین) از اهمیت زیادی برخوردارند.

Study of Comprehension of the Signs Passengers at Subway Stations in Tehran(case study)

Background and aims:Safety signs are an important tool as converting information for recognizing the event, type, severity, and control of actual hazards in the environment. The main importance of displaying safety signs is to prevent injury and aware people of the potential hazards in particular situations in different environments. The aim of this study was conducted to determine the level of perception of Tehran city train passengers about the existing safety and warning signs and to provide an appropriate solution to improve the perception level at the metro stations.Methods: Because the lack of access to the standard questionnaire in the present research, a researchercreated questionnaire was used based on design and manufacturing criteria, test and installation methods accordance to ISO 9186 and ISO 3864 international standards. For this purpose, by forming an expert panel, the research questions were identified and evaluated in relation to the topic, the degree of clarity, and the ease of comprehension. Stratified random sampling was conducted against 390 persons. And the Chisquare tests for datum analysis were performed using SPSS software.Results: According to the results, the highest perceived symbols belong to smoking symbol with 98 percent and 97 percent perceive the symbol prohibited entry of domestic animals. Symbol ldquo;no entry rdquo; with 5 percent of Understanding with the lowest level was understandable. The analytical results of this study can be a direct impact on understanding due to education level (Pvalue <0.001) and negative impact on the understanding of symbols mentioned age and income (Pvalue <0.003).Conclusion: Considering the increasing development of metro lines and the results of the different understanding of each symbol in order to remove or eliminate the hazards, further studies are a necessity. The use of training for ergonomic redesign symbols is undeniable, and decision makers need to devote appropriate resources to teaching symptoms. The visual components of the environment affect the clarity and readability of the symptoms. The shape and size of a sign and board, as well as the size of the letters and position, are effective in understanding. Therefore, in addition to designing based on the psychological and physiological principles, other important factors such as continuous adjustment of symbols distance and height are necessary. When designing text for signs and signs, the space of letters, the space between the lines, the position of symbols and decorative patterns, the margins and the use of upper or lower case letters (in Latin) are important.