طراحی و اعتبار بخشی پرسش‌نامه جهت ارزیابی رفتار ایمنی

زمینه و هدفرفتار ایمنی نوع خاصی از رفتار شغلی است که باعث ارتقاء سطح ایمنی و بهداشت کارکنان، مشتریان، عموم جامعه و محیط می شود. استفاده از پرسش نامه یکی از روش هایی ارزیابی رفتار ایمنی می باشد اما تا کنون در ایران پرسش نامه مناسبی که با آن بتوان با قابلیت اطمینان مناسب رفتار امینی را ارزیابی کرد، ارائه نشده است. بنابراین این مطالعه برای تهیه ابزاری مناسب برای سنجش رفتار ایمنی انجام شد.روش بررسیبا توجه به مطالعات انجام شده پرسش نامه اولیه رفتار ایمنی شامل 25 سوال تهیه شد. روایی صوری، با نظر متخصصان ایمنی انجام شد و ضروت، مرتبط بودن، ساده بودن و واضح بودن سوالات مورد ارزیابی قرار گرفت. برای ارزیابی روایی محتوا، نسبت روایی و شاخص روایی محتوای کل پرسش نامه به دست آمد. پایایی پرسش نامه با روش آزمونبازآزمون، شاخصicc و ضریب آلفای کرونباخ آزمون شد. پرسش نامه در 315 نفر از کارکنان صنایع استان قم مورد آزمون قرار گرفت. آنالیز داده ها با نرم افزار spss20 انجام شد.یافته هابه غیر از یک سوال برای بقیه سوالات پرسش نامه، مقدار cvr بزرگتر از صفر بود. میانگین نسبت توافق در ارتباط با ساده بودن، واضح بودن و مربوط بودن کل سوالات پرسش نامه برابر با 91/ 0 و در ارتباط با ضرورت برابر با 95/ 0 بود. مقدار شاخص icc برابر با 752/ 0(009/ 0=p) و ضریب همبستگی پیرسون بین نتایج آزمون و بازآزمون 619/ 0 (02/ 0=p) بود. ضریب آلفای کرونباخ در مطالعه پیش آهنگ برابر با 766/ 0 و در مطالعه اصلی برابر با 902/ 0 بدست آمد. میانگین نمره رفتار ایمنی 66/ 0±78/ 3 به دست آمد و بین نمره رفتار ایمنی و وقوع حادثه ارتباط آماری معنی دار و معکوس وجود داشت(01/ 0>p).بحث و نتیجه گیری:پرسش نامه تهیه شده برای ارزیابی رفتار ایمنی با 12 سوال در حیطه رعایت ایمنی و 11 سوال در حیطه مشارکت ایمنی دارای قابلیت اطمینان و پایایی بسیار مناسب است و یک ابزار بومی جهت ارزیابی رفتار ایمنی با دقت و صحت مناسب است.

Development and validation of a questionnaire for safety behavior assessment

Background and aims: Safety behavior is a type of job behavior that promotes the health and safety of workers, clients, public and environment. One of the methods for assessment of safety behavior is the use of questionnaire but So far not provided a validated questionnaire in Iran for assessment of safety behavior. The present study was designed to develop a measurement tool for assessment of safety behavior. Methods: According to the previous studies, a draft of questionnaire with 25 questions was created. Face validity was done based on expert opinion and necessity, relevance, simplicity and clarity of the questions was evaluated. To assess the content validity, content validity ratio and content validity index of the questionnaire was calculated. Reliability of the questionnaire was tested with testretest, Interclass correlation coefficient and cronbach's alpha coefficient. Provided questionnaire tested on 315 employees of Qom province industries. Data analysis was performed using SPSS20.Results: Other than one question, for the rest of the questions CVR value was greater than zero. Mean of agreement ratio for relevance, simplicity and clarity of questionnaire was 0.91 and for necessity was 0.95. ICC index was equal to 0.752(P=0.009) and Pearson correlation coefficient between test and retest result was 0.619(P=0.02). In scout study Cronbach's alpha coefficient was 0.766 and in the main study was 0.902. Mean score of Safety behavior was 3.78±0.66 and Safety behavior score has a significance inverse relationship with accident (Pvalue<0.01). Conclusion: The safety behavior questionnaire design and validate with 12 questions in Safety compliance and 11 questions in Safety participation. Provided questioner has high reliability and validity and it is a local tool for assessment of safety behavior with suitable sensitivity and accuracy.