طرح فلسفه تاریخ برای علم در‌اندیشه متاخر هوسرل

چکیدهاین نوشتار بر اساس آخرین اثر هوسرل بحران علوم اروپایی و پدیده‌شناسی هوسرل بر دو مقوله اصلی تاکید می‌‌کند: از یک سو علم جدا شده از زندگی و فرهنگ بشر به بحران می‌‌انجامد و ریشه‌یابی بحران نیازمند تامل غایت شناختی- تاریخی است. هوسرل با پژوهش غایت‌شناختی- تاریخی در باره معنای اولیه علم و جستجوی بداهت‌های اولیه‌ای که علم بر آن استوار شده، می‌‌کوشد تا راهی برای خروج از بحران بیابد. از سوی دیگر، او زیست جهان را به عنوان بنیاد و زمینه‌ای که علم بر آن استوار می‌‌شود معرفی می‌‌کند و با تشخیص تقدم زیست جهان از حیث اعتبار وجودی، سعی دارد به سرچشمه‌های شهودی علم بازگردد. زیست جهان به مثابه «بنیاد معنی» علم جدید، افق رسوب تاریخی معناها و آگاهی از آن متضمن آگاهی از تاریخ قصدی است. بنابراین در پدیده‌شناسی متاخر هوسرل، هم بر نقش تامل تاریخی به مثابه رویکردی برای شناخت سیر تفکر و علم تاکید می‌‌شود و هم تاریخ همچون افق و بستر علم درنظر گرفته می‌‌شود.‌ایده اساسی ‌این نوشتار آن است که در تدوین یک فلسفه تاریخ برای علم در چارچوب‌اندیشه متاخر هوسرل، مفهوم بحران نقش اصلی‌ ایفا می‌‌کند. با توجه به بحران علم، هوسرل چگونه از مولفه تاریخ بهره می‌‌جوید؟ آیا هوسرل با تشخیص بحران، از مفاهیم عقل، فلسفه و علم رویگردان شده و به نسبی‌گرایی و تاریخ‌گرایی متوسل می‌‌شود یا همچنان به رویای «فلسفه به مثابه علم متقن» باور دارد و در جهت احیای عقل و بهبود علم می‌‌کوشد؟