تحلیل شاخصه‌های اخبار و اقوال بایزید بسطامی بر اساس مکتب امپرسیونیسم

فلسفه و کلام از مبانی نظری اندیشه اسلامی و از دانش‌هایی هستند که نوعی جهان بینی و انسان‌شناسی ارائه می‌دهند. در بسیاری از مکتب‌های ادبی و هنری تاثیر و تاثر از هنر و ادبیات بر یکدیگر وجود دارد. امپرسیونیسم مکتبی هنری است که با ورود به دنیای ادبیات هم اسباب خلق آثاری انسان‌گرا را فراهم نمود. اساس امپرسیونیسم چون حکمت خسروانی بایزید، بر نور بنا شده است و این مسئله او را به شاخصه‌های امپرسیونیستی نزدیک می‌سازد. در این مقاله، با روش تحلیلی-توصیفی از اخبار و اقوال بایزید،‌ عُلقه میان عرفان و هنر به این پرسش پاسخ می‌دهیم که شاخصه‌های امپرسیونیستی چگونه در آثار بایزید تجلی پیدا کرده‌اند. نتیجه اینکه شاخصه‌های اساسی امپرسیونیسم همچون فردگرایی، ذهنیت گرایی، نگاه استعاری، کاربرد طبیعت، ‌نور و رنگ، درک لحظه‌ای و ...، در اقوال او به خوبی جلوه‌گر است، لذا می‌توان سبک وی را سبکی امپرسیونیستی و هنری دانست.

characteristics of bayazid bastami’s sayings and teachings: a comparison with impressionism

philosophy and theology, as the theoretical underpinnings of islamic thought, offer a unique worldview and understanding of humanity. in many literary and artistic schools, art and literature mutually influence each other. impressionism, an artistic movement, made its mark on the literary world, giving rise to humanistic works. the cornerstone of impressionism, much like the khusrawian wisdom of bayazid bastami, is light. this connection aligns him with the hallmarks of impressionism. this research, employing a descriptive-analytical method, explores the interplay between sufism and art based on the sayings and teachings of bayazid. it aims to answer how impressionistic characteristics are reflected in bayazid’s works. the findings reveal that fundamental impressionistic features, such as individualism, subjectivism, metaphorical perspective, the use of nature, light and color, and the perception of the moment, are abundantly evident in bayazid bastami’s statements. therefore, his style can be categorized as impressionistic and artistic.