اسلام و گونه همزیستی با ناهمکیشان

پرواضح است که در جهان، ادیانِ بسیاری با باورها و خاستگاه های گوناگون وجود دارد. برای پیروان هر دینی نسبت به ادیان دیگر پرسش هایی بنیادین مطرح است از قبیل: حقانیت آن ادیان، نجات اخروی و چگونگی تعامل با پیروان آن. در این باره چهار رویکرد مشهور وجود دارد: ابطال‌گرایی1، انحصارگرایی2، شمول‌گرایی3 و کثرت‌گرایی.4 کثرت‌گرایی از موضوع های مهم فلسفی‏ دوران معاصر است که به حوزه‌های متعددی همچون دین، سیاست، فرهنگ، جامعه‌شناسی، اخلاق و... تسری‏ یافته است. در این میان کثرت‌گرایی دینی ـ که نخستین بار در آرای جان هیک، فیلسوف معاصر مطرح شد ـ اهمیتی ویژه‌‏ دارد. کثرت‌گرایی دینی‌ هنجاری، پاسخی به پرسش چگونگی همزیستی با پیروان ادیان دیگر است. بر پایه این نظریه باید با آنان رفتاری با احترام و مدارا داشت. اسلام کسی را به پذیرفتن دین مجبور نمی‌داند و نیک‌زیستی را با ناهمکیشان، چه دیندار باشند و چه بی‌دین، به گونه واقعی و گسترده آن پذیرفته و بر آن بسیار سفارش کرده است. اگر کافران و مشرکان با مومنان سر جنگ نداشته باشند و حقوق آنان را نادیده نگیرند، مومنان نیز حق هیچ‌گونه برخورد ناخوشایند با آنان را ندارند. حتی اگر آنان با مومنان وارد جنگ شوند نیز، قرآن کریم مومنان را به، از اندازه نگذشتن، فرمان داده است