اسلام برترین دین الهی و قرآن برترین حجت الهی

از دیدگاه قرآن کریم اصل دین و حقیقت اسلام شناخت حق‏تعالی و دوری از هرگونه شرک است که محور اصلی تبلیغ همه پیامبران الهی)ص( را تشکیل می‏دهد. این کتاب مقدس برای شناخت مبدا مطلق و حقیقت هستی و اهمیت وجودی انسان خرد او را با استدلات عقلی آشنا می‏سازد و به شناخت آیات الهی که در همه پدیده‏های هستی و از آن‏جمله آیاتی که در نقش او متجلّی است، ارشاد می‏کند تا از مقام خودآگاهی و خداآگاهی بازنماند و برای‏این‏که در شناخت پروردگار خویش دچار اشتباه نشود، او را از هرگونه اعتبارات و تشبیهات در شناخت حق‏تعالی بر حذر می‏دارد تا مبدا مطلق را در قالب اندیشه‏اش محدود نسازد. قرآن‏کریم ارتباط آدمی را به حق‏تعالی ازیک‏سو، و وابستگی او را به عالم مادّه ازسوی‏دیگر مورد توجّه قرار می‏دهد؛ ازاین‏رو، گاه اعمال او را به مبدا مطلق نسبت می‏دهد، تا خود را در اعمالش مستقل نپندارد و گاه اعمالش را به خود او نسبت می‏دهد تا انسان مسیولیت خود را در انجام تکالیف الهی بشناسد و از بازگشت به مبدا مطلق باز نماند.این کتاب الهی وجود مطلق را به مقتضای ضرورت عقلی واحد دانسته و همه موجودات را شانی از شوون او و غیرمستقل در وجود معرفی می‏کند، تا آدمی با توجه به عنایت الهی و بهره‏مندی از صفات الهی به مقام خلیفهاللهی دست یابد. فلاسفه بزرگ اسلامی با همه اعتبار و ارزشی که برای عقل آدمی از جهت شناخت حقایق قایلند، قلمرو شناخت عقل را بسیار محدود می‏دانند و در جهت دستیابی به عقاید ایمانی درست، هدایت قرآنی را از هدایت عقلی برتر می‏شمارند؛ که در این خصوص به سخنان ابن‏سینا و شیخ اشراق و صدرالمتالهین استناد شده است