عقل و ارادة الهی و نسبت بین آن دو از نظر ابن‌سینا و دکارت

بحث اوصاف الهی و چگونگی تعریف، توصیف و تبیین آن‌ها از مسائل بسیار مهم و اساسی کلام و فلسفه در طی تاریخ اندیشة بشری بوده است. از جمله صفات الهی که در معرض مناقشات فراوان علمی‌‌قرار داشته، صفت علم و اراده و رابطة بین آن‌ها است. آیا علم از اراده بر می‌خیزد؟ و یا اینکه اراده مسبوق به علم و تابع آن است؟ به عبارت دیگر آیا فعل فاعل مختار بلافاصله پس از تعقل صرف به وجود می‌‌آید و تنها معلول آن است یا این که برای تحقق یک فعل تعلق اراده بر آن کافی بوده و هیچ ضرورتی برای دخالت عقل وجود ندارد. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی عقل و اراده و نسبت بین آن دو از منظر شیخ‌الرئیس ابوعلی‌سینا و رنه دکارت بررسی شده است. مطابق نظر ابن‌سینا عقل مقدم بر اراده بوده و اصل ضرورت علیّ و معلولی بر همة اتفاقات حاکم است و از نظر او نظام خلقت احسن و اتقن است. ولی  دکارت برخلاف ابن‌سینا اراده را بر عقل هم در انسان و هم در خداوند مقدم می‌دارد. از نظر دکارت خداوند هم خالق وجودات است و هم جاعل ماهیات. لذا از نظر وی حتی حقایق ازلی نیز به ارادة خداوند متکی هستند.

God’s wisdom and will and the relationship between the two from in Ibn Sina and Descartes

the discussion of divine information and how to define , describe and explain them is of the most important and fundamental issues in words and philosophy during the history of human thought . among the divine attributes which are subject to many scientific controversies , the quality of science and will and the relationship between them are . Is the science of will ? or does it not involve the science and its function ? in other words , is the action of the independent subject immediately after reason and is only caused by it , or that it is sufficient for realization of an act of will of will to it and there is no necessity for the interference of reason . in this paper , the analytical analytical method of reason and the relation between them are studied from the viewpoint of sheikh ‌ ibn Sina and Rene Descartes . according to ibn Sina , reason is preceded by the will and effect of the cause and effect of the cause and effect on all events and in his view the system of creation is good , but Descartes , contrary to Ibn Sina , has the will on reason both in man and in God . In Descartes ’ view , God is the creator of entities and the quiddities maker’s . Thus , in his view , even the eternal truths depend on the will of God