تحلیل و نقد قرائت تفویضی و تاویلی رشید‌رضا پیرامون مسئله رویت خداوند

بحث رویت خداوند از مباحث پرچالش میان فرق اسلامی است که در سیر تفکر کلامی با تغییراتی همراه بوده است. در این میان دو رویکرد ظاهرگرا و تاویل‌گرا همواره مورد توجه متکلمان بوده است. چنان‌که اهل حدیث، سلفیه و اشاعرۀ متقدم با تکیه بر ظاهر آیات و روایات بر جواز رویت بصری خدا تاکید می‌کنند؛ هر چند در ادامه برای رهایی از مشکل تشبیه به قاعدۀ بلاکیف روی می‌آورند. در مقابل، امامیه، معتزله و اشاعرۀ متاخر با تاویل آیات و روایات، تنها به جواز رویت قلبی و شهودی در قیامت معتقدند. رشیدرضا به عنوان برجسته‌ترین مفسّر معاصر اهل سنت، در تبیین مسئله رویت، به‌صورت نسبی رویکردی شبیه اشاعرۀ متاخرِ تاویل‌گرا دارد. با این حال برای همراهی با مذهب سلف، معنای تاویل‌شده را بدون کیفیت معرفی می‌‌کند. هر چند بر این تاویل وی نیز اشکال وارد است. این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوا ضمن تبیین دقیق قرائت رشید‌رضا از مسئله رویت، تعامل دوگانه وی را مشخص کرده، به نقد آن پرداخته است.