بررسی تطبیقی اراده الهی از دیدگاه ابن سینا و اسپینوزا

در میان اوصاف ثبوتی خداوند، صفت اراده از اهمیتی ویژه برخوردار است. در حالی که عموم فلاسفه و متکلمین مرید بودن خداوند را پذیرفته اند، ولی در مورد معنای آن اختلافات زیادی بین فلاسفه و نحله های مختلف کلامی در طول تاریخ بوجود آمده است در این مقاله که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده با مراجعه به آثار ابن سینا و اسپینوزا صفت اراده و مباحث مربوط به آن به صورت تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این مقاله با توجه به گستردگی مباحث مطرح در مورد اراده به سه سوال اساسی پاسخ می دهد؟1-اراده الهی چه معنایی دارد و چه تفاوت معنایی با اراده در انسان دارد؟ 2-رابطه اراده الهی با ذات او و سایر صفاتش چیست؟ 3-رابطه اراده خدا با اراده انسان چگونه است؟ از تاکیدات مکرر ابن سینا به عدم تغایر مفهومی همه صفات الهی و بخصوص دو صفت اراده و علم الهی، این نتیجه حاصل می آید که او هم مانند اسپینوزا نمی خواهد همان معنی متعارف اراده را که در مورد انسان به کار می رود، به خداوند نسبت بدهد.