بررسی نقش واسطه ای رابطۀ والد- فرزندی در رابطه میان مسئولیت پذیری و سازگاری در نوجوانان تک والد شهر تهران

پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش واسطه ‌ای رابطۀ والد-فرزندی در رابطه میان مسئولیت‌ پذیری و سازگاری در نوجوانان تک‌ والد شهر تهران انجام شده است. هدف پژوهش کاربردی و روش انجام آن توصیفی-همبستگی مبتنی بر معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را نوجوانان تک‌ والد 12 تا 15 سالۀ مشغول به تحصیل در پایه‌ های هفتم، هشتم و نهم دوره متوسطه اول شهر تهران که تنها با یکی از والدین خود پدر یا مادر زندگی می ‌کردند، تشکیل می ‌دادند. برای تعیین حجم نمونه براساس روش کوکران، تعداد 342 دانش‌ آموز از طریق نمونه ‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ‌ها از پرسشنامه مسئولیت ‌پذیری کردلو (1393)، پرسشنامه سازگاری دانش‌ آموزان دبیرستانی (aiss) و پرسشنامه کیفیت رابطه ولی-فرزندی(pcrs) استفاده شده است. تجزیه‌ وتحلیل داده ‌ها از طریق مدل یابی ساختاری با نرم‌ افزار amos24 انجام پذیرفته است. نتایج نشان داد که میانجی کیفیت رابطه والد و فرزندی رابطه منفی میان مسئولیت‌ پذیری و سازگاری در نوجوانان در هر دو گروه تک‌ والد مادر و تک ‌والد پدر ایفا می ‌کند. می ‌توان نتیجه گرفت که تجربه ‌های اولیه روابط در خانواده بر چگونگی روابط بعدی فرد تاثیر می ‌گذارد؛ بنابراین ایجاد رابطه صمیمی بین والد و فرزند عامل مهمی در رشد و تحول افراد نوجوان به‌ ویژه در نوجوانان تک‌ والد با نیازهای خاص است. 

investigating the mediating role of parent-child relationship in the association between responsibility and adjustment in single-parent teenagers in tehran

the present study was conducted to examine the mediating role of parent-child relationship in the association between responsibility and adjustment in single-parent adolescents in tehran. this applied research had a descriptive-correlation design and it was based on structural equations. the statistical population of the study was comprised of single-parent teenagers aged 12-15 studying in the 7th, 8th and 9th grades of junior high school in tehran. to determine the sample size based on cochran’s formula, 342 students were selected through convenience sampling method. to collect data, kurdlo’s responsibility questionnaire (2014), the adjustment inventory for school students (aiss), and parent-child relationship survey (pcrs) were used. data analysis was done through structural modeling using amos24 software. the results revealed that the quality of parent-child relationship mediates the negative relationship between responsibility and adjustment in teenagers in both groups of single-parent mothers and single-parent fathers. in fact, early life experiences with family affect how an individual’s subsequent relationships are shaped; thus, strengthening parent-child relationships plays an important role in the growth and development of teenagers, especially single-parent adolescents with special needs.