اثربخشی آموزش تاب‌آوری بر فرسودگی تحصیلی و سلامت روان: مطالعه ای شبه آزمایشی در دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش تاب ‌آوری بر فرسودگی تحصیلی و سلامت روان دانش‌ آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر ایلام در سال تحصیلی 98-1397 بوده است. از جامعه آماری موردنظر دو کلاس 20 نفری در مجموع 40 دانش‌ آموز پسر برای نمونه تحقیق به‌ صورت تصادفی چندمرحله‌ ای انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل مورد بررسی قرار گرفتند. روش پژوهش از نوع شبه ‌آزمایشی و طرح آن پیش‌ آزمون- پس‌ آزمون با گروه کنترل بود. برای گردآوری داده‌ های پژوهش از پرسشنامه ‌های فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و شافلی (1997) و سلامت روان گلدبرگ و هیلیر (1979) استفاده شد. پس از تشکیل گروهها، ابتدا یک پیش‌ آزمون به‌ عمل آمد، سپس گروه آزمایش به ‌مدت ده جلسه و در هر جلسه به‌ مدت 75 دقیقه آموزش تاب ‌آوری به‌ صورت کارگاهی دریافت کرد. پس از پایان دوره آموزشی، از هر دو گروه آزمایش و کنترل پس ‌آزمون گرفته شد. برای تحلیل داده ‌ها از تحلیل کوواریانس چندمتغیری استفاده شده که نتایج آن نشان داد افرادی که در دوره آموزش تاب‌ آوری شرکت کردند فرسودگی تحصیلی کمتر و سلامت روان بیشتری نسبت به افرادی که در این دوره شرکت نکردند داشتند. بر اساس نتایج این پژوهش پیشنهاد می‌ شود که سیاستگذاران و مسئولان مربوطه به ‌ویژه مشاوران مدارس برای معلمان، دانش‌ آموزان و خانواده ‌های آنها در مورد تاب ‌آوری و تاثیر آن بر فرسودگی تحصیلی و سلامت روان دانش‌ آموزان کارگاههای آموزشی با راهکارهای عملی برگزار کنند.

a quasi-experimental study of the impact of resilience training on students' academic burnout and mental health

this study was carried out to examine the impact of resilience training on students’ academic burnout and mental health. the statistical population of the study was comprised of all male senior high school students in ilam in 2018-19 school year from among whom 40 students were selected via multi-stage random sampling method and were assigned to experimental (n=20) and control groups (n=20). this quasi-experimental study had a pretest-posttest control group design.  the research instruments included academic burnout questionnaire (bresó, salanova & schaufeli, 1997) and mental health questionnaire (goldberg & hillier, 1979). all groups were pretested. the experimental groups went through a ten-session course wherein the said training was utilized. all groups were post-tested. the collected data were analyzed by mancova. data analyses revealed that those who participated in resilience training had less academic burnout and more mental health compared to those who did not receive any intervention. accordingly, it is suggested that policymakers and authorities, especially school counselors, hold workshops on resilience and its impacts on students’ academic burnout and mental health for teachers, students, and their parents.