اثربخشی برنامۀ حل مسئله خانواده- محور بر تنظیم هیجان مادرانِ دانش آموزان دارای اختلال اوتیسم

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی برنامه حل مسئله خانواده - محور بر تنظیم هیجان مادرانِ دانش‌ آموزان دارای اختلال اوتیسم بود. این پژوهش، یک مطالعه نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون -پس‌آزمون -پیگیری و گروه کنترل بود. جامعۀ آماری این پژوهش شامل همۀ مادران دانش‌آموزان دختر و پسر دارای اختلال طیف اوتیسم شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 98 -1397 بود. تعداد 64 نفر از دانش‌ آموزان دارای اختلال طیف اوتیسم در مدرسه استثنایی بشارت ویژه این دانش‌ آموزان مشغول به تحصیل بودند. در این پژوهش 30 مادر دارای فرزند مبتلا به اوتیسم به ‌روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب‌ و با انتساب تصادفی به دو گروه 15 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایش، برنامه حل مسئله را در ده جلسه دریافت کردند، درحالی‌که به گروه کنترل این آموزش ارائه نشد. ابزار پژوهش پرسشنامه تنظیم هیجان گراس و جان (2003) بود. اطلاعات گردآوری‌شده از طریق آزمون آماری تحلیل مکرر با استفاده از نسخه بیست و سوم نرم‌افزار spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که برنامه حل مسئله خانواده- محور بر تنظیم هیجان آزمودنیها تاثیر معنادار داشت و اثر این برنامه در مرحله پیگیری همچنان ماندگار بود (0/01>p). برنامه حل مسئله خانواده- محور، تنظیم هیجان مادران دارای فرزند مبتلا به اوتیسم را بهبود بخشیده است، بنابراین، کاربست برنامه آموزش حل مسئله خانواده- محور برای این مادران اهمیت بسیار دارد. 

the impact of a family-centered problem-solving program on emotional regulation of mothers of students with autism spectrum disorder

this study set out to determine the impact of a family-centered problem-solving program on emotional regulation of mothers of students with autism spectrum disorder. the research had a pretest-posttest control group design with a follow-up session. the statistical population of the study was comprised of all mothers of students with autism spectrum disorder in kermanshah in 2018-19 school year. sixty-four students with autism spectrum disorder were studying in besharat school which serves autistic students. thirty mothers of the aforementioned students were selected using purposive sampling method and were randomly assigned to experimental (n=15) and control (n=15) groups. the experimental group was subjected to the family-centered problem-solving training for ten sessions, while the control group did not receive any intervention. the research instrument included the emotion regulation questionnaire (gross & john, 2003). the obtained data were analyzed via repeated measures analysis. the results indicated that the family-centered problem-solving program had a significant effect on the emotional regulation of the subjects and this effect was stable over time in the follow-up stage (p<0.01). the family-centered problem-solving program can improve the emotion regulation of mothers of children with autism spectrum disorder. hence, it is of high importance to utilize this program for mothers with autistic children.