رابطه‌ جو عاطفی خانواده و ارزش مدرسه با سرزندگی تحصیلی: نقش واسطه‌ای خودکارآمدی ادراک‌شده

هدف این پژوهش بررسی رابطۀ جو عاطفی خانواده و ارزش مدرسه با سرزندگی تحصیلی با واسطه‌گری خودکارآمدی ادراک ‌شده در میان گروهی از دانش ‌آموزان دوره متوسطه اول بود. این پژوهش از نوع همبستگی بود و در آن روابط میان متغیرهای پژوهش به‌ روش مدل‌سازی ‌معادلات ساختاری بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش شامل همۀ دانش‌آموزان دوره اول متوسطه شهر مرودشت بود که در سال تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند. شرکت‌ کنندگان 356 دانش‌آموز بودند که به‌ روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و به ‌طور انفرادی مقیاسهای جو عاطفی خانواده (هیل‌ برن، 1964)، ارزش مدرسه (تومینن سوینی، سالملا آرو و نیمیویرتا، 2012)، خودکارآمدی ادراک ‌شده (موریس، 2001) و پرسشنامۀ سرزندگی تحصیلی (دهقانی ‌زاده و حسین ‌چاری، 1391) را تکمیل کردند. تحلیل داده ‌ها با روش مدل ‌سازی معادلات ساختاری و با بهره ‌گیری از نرم‌ افزار amos (نسخه 24) انجام شده است. نتایج حاکی از برازش مدل با داده‌ ها بود. در مورد رابطه میان متغیرها مشاهده شد که جو عاطفی خانواده قادر به پیش‌ بینی مستقیم سرزندگی تحصیلی است. جو عاطفی خانواده و ارزش مدرسه نیز پیش‌ بینی ‌کنندۀ مستقیم خودکارآمدی ادراک ‌شده ‌اند. افزون بر این، خودکارآمدی ادراک ‌شده توانست میان جو عاطفی خانواده و ارزش مدرسه با سرزندگی تحصیلی نقش واسطه‌ای ایفا کند. این یافته ‌ها بر نقش متغیرهای بافتی خانواده و مدرسه در ترغیب فراگیران به مشارکت در امور مدرسه برای غلبه کردن به ناملایمات تحصیلی و دستیابی به سرزندگی تحصیلی تاکید دارند. مهم ‌تر از همه اینکه نقش این متغیرهای بافتی از راه تاثیرگذاری بر متغیر روان ‌شناختی خودکارآمدی ادراک ‌شده است.

The Relationship between Family Atmosphere, School Value and Academic Buoyancy: The Mediating Role of Perceived Self-Efficacy

This study set out to examine the relationship between family atmosphere, school value and academic buoyancy mediated by perceived selfefficacy among a group of junior high school students. The present study had a correlational design. The statistical population of the study included all junior high school students in Marvdasht in 201819 school year. The participants were 356 students who were selected by random cluster sampling method and completed the Heilbrun rsquo;s ParentChild Interaction Rating Scale (1964), School Value Scale (TuominenSoini, SalmelaAro Niemivirta, 2012), Perceived Selfefficacy Questionnaire (Muris, 2001), and Academic Buoyancy Questionnaire (DehghaniZadeh Hosseinchari, 2012). Structural equation modeling was performed to analyze the data. The results showed that the model fitted the data. Regarding the relationship between variables, it was observed that family atmosphere could directly predict academic buoyancy. Family atmosphere and school value were also direct predictors of perceived selfefficacy. In addition, perceived selfefficacy played a mediating role in the link between family atmosphere, the value of school and academic buoyancy. These findings underscore the role of family and school contextual variables in encouraging learners to be involved in school affairs to overcome academic adversities and achieve academic buoyancy. Most importantly, these contextual variables exert their effect through the psychological variable of perceived selfefficacy.