برنامه درسی و توسعه سیاسی؛ مطالعه کتابهای درسی دوره متوسطه اول و دوم

پژوهش حاضر با هدف بررسی توسعه سیاسی برآمده از نظریات گوناگون، آیات و روایات و قانون اساسی جمهوری اسلامی در برنامه درسی دوره متوسطه انجام گرفته است. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا و رویکرد پژوهش کاربردی است. جامعه آماری همۀ کتابهای درسی مطالعات اجتماعی، تاریخ، جامعه‌ شناسی، ادبیات فارسی و فرهنگ و معارف اسلامی دوره اول و دوم متوسطه، شامل 32 جلد کتاب در سال تحصیلی 951394 بوده است. تکنیک مورد استفاده، آنتروپی شانون و واحد تحلیل، صفحات است که در مجموع 4375 صفحه بوده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که: 1) در مجموع 2174 مرتبه به مولفه ‌های مرتبط با توسعه سیاسی توجه شده است که میزان تراکم فراوانی آن در مولفه ‌های کرامت انسانی، مشروعیت، قانونگرایی، مشارکت، رقابت و تفکر انتقادی به ترتیب 250، 739، 94، 446، 341 و 304 مرتبه بوده است. 2) در میان مولفه ‌های مورد بررسی، مشارکت با میزان بار اطلاعاتی 0/973 و ضریب اهمیت 0/176 بیشترین توجه را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که به مولفه تفکر انتقادی با میزان بار اطلاعاتی 0/867 و ضریب اهمیت 0/157 کمترین توجه صورت گرفته است.

Curriculum and Political Development: An Examination of High School Textbooks

This study was undertaken to investigate how the components of political development derived from different theories, Holy Quran, hadith and the Constitution of the Islamic Republic of Iran were mirrored in high school curriculum. This applied research had a descriptive design. Content analysis was utilized in this study and the statistical population was comprised of all social studies, history, sociology, Persian literature, and Islamic education textbooks in junior and senior high school (32 textbooks in 201516 school year). The utilized technique was Shannon Entropy and the unit of analysis was pages, which included a total number of 4375 pages. Results indicated that: 1) The components related to political development were considered about 2174 times in the aforementioned textbooks, with the frequency of 250, 739, 94, 446, 341, and 304 for human dignity, eligibility, lawabiding, participation, competition, and critical thinking, respectively; 2) The findings show that participation component had the highest frequency and significance, while critical thinking was the least frequently covered topic in these books.