اثربخشی خانواده- درمانی به شیوۀ شناختی- رفتاری بر بهبود ارتباطات میان والدین و نوجوانان مبتلا به اختلال وسواسی- جبری

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی خانواده درمانی شناختی رفتاری بر بهبود روابط والدین و نوجوانان مبتلا به اختلال وسواسی جبری صورت پذیرفته است. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش ‌آزمون پس ‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری همۀ نوجوانان و والدین نوجوانان مبتلا به اختلال وسواسی جبری بودند که به روش نمونه‌ گیری در دسترس 30 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری(کنترل و آزمایش) قرار گرفتند. گروه آزمایش در 8 جلسه تحت درمان خانواده محور به شیوه شناختی رفتاری (cbft)منطبق بر مدل فریمن و گارسیا(2009) قرار گرفت و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت نکرد. پیش و پس از مداخله، برای سنجش رابطه والدفرزندی از پرسشنامه ارزیابی رابطه والد - فرزند (pcrs) (فاین و همکاران، 1983) استفاده شد. برنامه پیگیری 6 ماهه بر اساس گزارشات خانواده درمانگر و ارزیابی مستقل از شرایط اختلال صورت گرفت. داده‌ های پژوهش از طریق آزمونهای تحلیل کوواریانس تک متغیری و چندمتغیری تحلیل شدند. نتایج نشان داد که خانواده درمانی به شیوۀ شناختی رفتاری بر بهبود اختلال و ارتباط میان والدین و نوجوانان مبتلا به اختلال وسواسی جبری موثر است(0/05>p). نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که خانواده درمانی به شیوۀ شناختی رفتاری در ابعاد عاطفه مثبت، آزردگی - سردرگمی نقش، همانندسازی و ارتباط یا گفت و شنود بر بهبود ارتباط والدین و نوجوان مبتلا به اختلال وسواسی جبری موثر است (0/05>p)و پیگیری 6 ماهه نشان داد که در روابط 66/7% والدین و فرزندان نوجوان آنان بهبود جدی ایجاد شده است.

The Effectiveness of Family-Based Cognitive-Behavioral Therapy in Improving the Relationships between Adolescents with Obsessive-Compulsive Disorder and their Parents

The purpose of this study was to determine the effectiveness of familybased cognitivebehavioral therapy in improving the relationships between adolescents with obsessivecompulsive disorder and their parents. The research method was semiexperimental with pretestposttest control group design. The statistical population of the study comprised all adolescents with obsessivecompulsive disorder in Tehran rsquo;s Imam Hossein Hospital and their parents from among whom 30 subjects were selected through convenience sampling method and then were randomly assigned to two groups of 15 (control and experimental). The experimental group received CognitiveBehavioral Family Treatment based on Freeman and Garcia Intervention Model in eight sessions and the control group did not receive any intervention. The research instrument included ParentChild Relationship Survey (Fine et al., 1983). The 6month followup was based on family therapist reports and independent evaluations. The data were analyzed via ANCOVA and MANCOVA. Results showed that familybased cognitivebehavioral therapy was effective in improving the relationships between adolescents with obsessivecompulsive disorder and their parents (p<0.05). In addition, the results of multivariate covariance analysis demonstrated that in dimensions of positive affect, distress/role confusion, replication, and communication or dialogue familybased cognitivebehavioral therapy was effective in improving the relationships between parents and adolescents with obsessivecompulsive disorder (p<0.05). The 6month followup results revealed drastic improvement in parentsadolescent relationships (66.7%).