جستاری بر تجارب زیسته دانش آموزان از حدود حجاب اسلامی

افزایش خودپنداره و تصور مثبت بانوان نسبت به حجاب از اولویت دارترین راهکارهایی هستند که برای درونی شدن ارزش حجاب استفاده می‌ شوند. تقویت روحیه دینی برای پایبندی به ارزشهای اجتماعی، ارتقای سطح شناخت و آگاهی بانوان نسبت به ارزشهای اصیل اسلامی و برخورد علمی با مقوله عفاف و حجاب در جامعه در ترویج فرهنگ عفاف موثر است. پژوهش حاضر می‌کوشد، ضمن واکاوی تجربه ‌زیسته دانش آموزان، ادراک‌ آنان را از حدود حجاب مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش مبتنی بر رویکرد کیفی است که به روش پدیدارشناسی، با مطالعه ده نفر مشارکت‌کننده از میان دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز، با به ‌کارگیری روش نمونه‌گیری هدفمند و از طریق دوازده مصاحبۀ فردی و یک مصاحبه گروهی نیمه‌ساختاریافته انجام شده است. برای بررسی تجربه دانش آموزان از مقوله حجاب، دانش آموزان پایه سوم دوره دوم متوسطه مورد توجه قرار گرفته اند. مصاحبه ها خارج از محیط مدرسه انجام گرفته است تا جوّ مدرسه درک آنان را درباره حجاب تحت تاثیر قرار ندهد. تحلیل داده‌ها بر اساس راهبرد هفت مرحله‌ای کُلایزی صورت‌ پذیرفته است. یافته‌ ها نشان می ‌دهند که در تجربه زیسته دانش‌ آموزان حدود حجاب فقط در پوشش خلاصه نمی ‌شود؛ عفاف و حجاب در نگاه،گفتار، رفتار و پوشش مطرح است. همچنین از تجربه دانش آموزان مضامینی به‌ دست آمد که عبارت اند از: برداشتهای متفاوت از حدود حجاب، تاثیر تجربه گذشته فرد در حدود حجاب، وابستگی حدود حجاب به محیط، حدود حجاب تابعی از زمان، تاثیر دنیای مجازی بر کم رنگ شدن حجاب، ضعف اعتقادی عامل نگاه مقطعی به حجاب.

A Study on Students' Lived Experiences of Hijab Limitations in Islam

Increasing women rsquo;s selfconcept and positive perception of hijab are among the most priority strategies used to internalize the value of hijab. Strengthening the religious spirit to adhere to social values, broadening women rsquo;s knowledge about genuine Islamic values, and taking the subject of chastity and hijab scientifically into account are helpful in enhancing the culture of chastity. The present research is an endeavor to examine students rsquo; perception of the limits of the hijab in Islam while examining their lived experiences. This study is based on a qualitative and phenomenological approach. Purposeful sampling method was utilized and ten respondents were selected from among female eleventh graders in Tabriz. Twelve individual interviews and a semistructured group interview were carried out. The students were interviewed outside schools so that the school climate would not affect their perception of hijab. Data analysis was undertaken based on the sevenstage Colaizzichr('39')s method. The findings showed that according to the students rsquo; lived experiences, hijab is not only limited to clothing but it also includes chastity and hijab in look, speech, behavior, and clothing. The extracted themes based on students rsquo; lived experiences were as follows: different interpretations of limitations of hijab, the impact of individuals rsquo; past experiences on limitations of hijab, the dependence of limitations of hijab on the environment, limitations of hijab as a function of time, the impact of the virtual world on hijab rsquo;s fading away, weak faith as the reason for having intermittent perspective on hijab.