مدل مفهومی عوامل زمینه ساز تعارضات والد – نوجوان از دیدگاه والدین

تعارضات والد نوجوان، از مهم‌ ترین مشکلات خانواده ‌های دارای فرزند نوجوان است که عوامل بسیار در ایجاد آن نقش دارند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل زمینه‌ ساز تعارضات والد - نوجوان و برمبنای راهبرد نظریه داده بنیاد، انجام شده است. 14 زوج، از میان والدین دارای فرزند نوجوان مراجعه ‌کننده به مراکز مشاوره آموزش و پرورش و واحد مشاوره مدارس شهر اصفهان، به روش نمونه ‌گیری نظری، هدفمند و داوطلبانه انتخاب شدند. داده‌ ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته عمیق تا رسیدن به اشباع نظری، گردآوری و با کدگذاری نظری (کدگذاری باز، محوری و انتخابی) تحلیل شدند. نتایج کدگذاری باز، منجر به شناسایی 925 کد اولیه، 377 کد ثانویه، 78 مفهوم، 18مقوله و 4 عامل اصلی (عوامل مربوط به نوجوان، والدین، خانواده و جامعه) شد. نتایج کدگذاری محوری نشان داد که مقوله محوری مدل پارادایمی سبک فرزندپروری ناکارآمد والدین است که تحت تاثیر شرایط علّی (ویژگیهای شخصیتی، ویژگیهای جمعیت ‌شناختی، تعارضات زناشویی، ناآگاهی والدین) قرار دارد و در کنار شرایط مداخله ‌گر (عوامل استرس‌ زای محیطی، دوستان و فناوری) و شرایط زمینه ای (سطح پایین کیفیت زندگی خانواده، عملکرد ناقص خانواده، بلوغ، تجارب ناخوشایند گذشته و ناآگاهی نوجوانان) بر راهبردهای والدین و نوجوانان تاثیر می ‌گذارد که حاصل آن به ‌کارگیری راهبردهای ناکارآمد و ایجاد مشکلات رفتاری، شناختی و عاطفی والدین و نوجوانان است. بر این اساس مدل مفهومی مربوطه و خط داستانی آن تبیین شد.

A Conceptual Model for Underlying Factors of Parent-Adolescent Conflicts from Parents’ Perspective

Parentadolescent conflict, which is affected by many factors, is one of the most important problems in many families with adolescents. This study, which was conducted via a qualitative method on the basis of grounded theory, aimed at identifying the underlying factors of parentadolescent conflicts. Using theoretical, purposive, and voluntary sampling, a total number of 14 couples were selected from among parents of adolescents who were referred to the counseling centers of General Directorate of Education and Schools Counseling Center in Isfahan. The required data were collected using semistructured interviews that continued until achieving theoretical saturation. The collected data were analyzed using theoretical coding (open, axial and selective coding). The open coding helped to achieve 925 preliminary codes, 377 secondary codes, 78 concepts, 18 categories, and 4 main factors (factors related to adolescents, parents, family, and community). Based on the results of axial coding, the axial category of inefficient parenting style, the causal factors (including personality traits, demographic features, marital conflicts, and parents rsquo; lack of awareness), the meditating factors (including environmental stressors, friends, and technology), and the background factors (including low quality of family life, deficient family functioning, puberty, unpleasant past experiences, and adolescents rsquo; lack of awareness) were the main factors that resulted in ineffective strategies and caused behavioral, cognitive, and emotional problems among parents and adolescents. On the basis of the obtained results, the respective conceptual model was explained.