اثربخشی آموزش گروهی تحلیل تبادلی بر میزان تعارضهای والد - فرزند دانش‌آموزان پایۀ اول دبیرستان

امروزه آموزش مهارتهای برقراری ارتباط از جمله مهارت حل تعارض، به مثابه یکی از چندین مهارت زندگی، از اهمیتی خاص برخوردار است. از مهم‌ترین حیطه‌های تعارض میان اعضای خانواده، تعارضات ایجادشده میان فرزند و والد است. هراندازه تعارض میان والد و فرزندان بیشتر باشد، مشکلات رفتاری در نوجوان بیشتر می‌شود. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی آموزش گروهی تحلیل تبادلی بر میزان تعارضهای والد -فرزند دانش‌آموزان پایه اول دبیرستان منطقه مرحمت‌آباد مرکزی، استان آذربایجان غربی است. روش این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش‌آموزان پسر پایه اول دبیرستان منطقه مرحمت‌آباد در سال تحصیلی 94-1393 است. نمونه پژوهش متشکل از 30 نفر بودند که با شیوه نمونه‌گیری تصادفی از میان دانش‌آموزانی انتخاب شدند که بیشترین تعارض را با والدینشان داشتند و به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه تاکتیکهای تعارض میان والد -فرزند(اشتراس، 1990) بوده است. نخست از گروه آزمایش و گواه پیش‌آزمون تعارض والد -فرزندی به عمل آمده، پس از آن متغیر آزمایشی (برنامه آموزش تحلیل تبادلی) طی هشت جلسه برای گروه آزمایش اجرا شده، سپس برای هر دو گروه پس‌آزمون اجرا شده است. نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش تحلیل تبادلی بر تعارضات والد -فرزند و زیرمولفه‌های آن شامل پرخاشگری کلامی و فیزیکی و استدلال کلامی تاثیر دارد (p<0.001). در واقع آموزش تحلیل تبادلی سبب کاهش تعارضات والد -فرزند، کاهش پرخاشگری کلامی، کاهش پرخاشگری فیزیکی و افزایش استدلال دانش‌آ‌موزان پسر در گروه آزمایش می‌شود.

The Effectiveness of Transactional Analysis Training in Reducing Parent-Child Conflicts among Male High School Students

This study aimed to investigate the impact of transactional analysis training on parentchild conflicts among male high school students. This quasiexperimental research had a pretestposttest control group design. The statistical population of the study was comprised of all male first graders of high school in Central Marhamat Abad district, West Azerbaijan Province, in school year 201415. The sample of the study consisted of 30 pupils who had the most intense conflict with their parents. These students were randomly divided into two subgroups of experimental and control. Using the Conflict Tactics Scale for Parent and Child (Straus, 1990), both subgroups were asked about the quality of their parentchild relationship before and after the experimental group going through an eightsession course on transactional analysis. Covariance analyses of the data revealed a significant difference between the two groups indicating the effectiveness of transactional analysis training in reducing parentchild conflicts and the two components of verbal and physical violence. Moreover, TA promotes verbal reasoning component among male students (P<0.001).