آسیب شناسی شوراهای مدارس و ارائه راهکارهای مناسب برای تقویت نقش آنها

هدف این پژوهش آسیب شناسی شوراهای مدارس و ارائه راهکارهای مناسب برای تقویت نقش شوراهای معلمان، مدرسه و دانش آموزی مدارس کشور است. نمونه آماری براساس فرمول کوکران، 211 مدرسه بود که به روش نمونه گیری چندمرحله ای از استانهای خوزستان، قم، خراسان شمالی، یزد، ایلام، اصفهان، سیستان و بلوچستان و شهر تهران انتخاب شده است. این پژوهش غیر آزمایشی از نوع توصیفی است و داده ها با سه روش پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده به تفکیک هر شورا گردآوری شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمونt) استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که بخشی از آسیبهای فعالیت شوراها در مدارس کشور مربوط به وظایف مقرر آنها از لحاظ محتوایی و اجرایی است که باید مورد اصلاح و بازنگری قرار گیرد. برخی از بندهای وظایف هر سه شورا را می توان حذف کرد و برخی از موارد جدید را به آن افزود. در هر سه شورا، برحسب رتبه عوامل محدودیتهای مالی و زمانی با اهمیت همسان (تواماً با حدود 62 درصد) و عدم صراحت و شفافیت آیین نامه اجرایی مهمترین علل آسیب شوراهای مدارس است. مطابق نتایج حاصل مهم ترین راهکارهای تقویت شوراهای مدارس عبارت اند از: 1. اصلاح و تغییر آیین نامه شوراها از نظر وظایف، اختیارات، منابع مالی و زمان جلسات 2. ایجاد ارتباط ساختاری مناسب شوراهای درون مدرسه، میان مدارس و با منطقه، استان و سطح وزارتخانه. همچنین پیشنهاد می شود برای تقویت نقش شوراها در مدارس، مدیریت شوراهای معلمان و دانش آموزی را اعضای شورا انتخاب کنند و مدیر مدرسه بر امور شوراها نظارت داشته باشد. در آیین نامه اجرایی ابلاغی، وظایف هر شورا مشخص شده است ولی حدود اختیارات شوراها به طور دقیق مشخص نیست. با توجه به اینکه شوراها از ارکان مدارس هستند، لازم است شرح اختیارات قانونی هر شورا نیز تعیین شود.

Pathology of School Councils and Proposing Appropriate Strategies to Promote their Roles

Pathology of School Councils and Proposing Appropriate Strategies to Promote their RolesM. Samiee Zafarghandi, Ph.D.The purpose of the present research was to evaluate the structure and performance of school councils and propose appropriate strategies to promote the role of teachers rsquo;, school and students rsquo; councils. The sample of the study included 211 schools which were selected based on Cochron rsquo;s formula. The sample was drawn via multistage sampling in the provinces of Khuzestan, Qom, North Khorasan, Yazd, Ilam, Isfahan, Sistan and Baluchestan, and Tehran. In this nonexperimental descriptive study, the data were collected through questionnaires, interviews, and observations. The obtained data were analyzed via descriptive and inferential statistics (t test). Results showed that the malfunction of school councils is partly due to their executive responsibilities, a fact that requires revision. Several amendments can be made to the duties of the councils and some exclusion also seems necessary. In the three aforementioned councils, monetary and time constraints (a total of 62%) and ambiguity of executive bylaws are respectively the most important causes of malfunction of school councils. According to the research findings, the most significant strategies for promoting school councils are: 1. Revising councils rsquo; bylaws in terms of responsibilities, monetary resources, and the time of the meetings; 2. Establishing appropriate structural relationship among councils at school, district, province and ministerial levels. In addition, it is suggested that the heads of teachers rsquo; and students rsquo; councils are selected by the respective councils rsquo; members and school principals maintain oversight of councils rsquo; operation. In the case of the executive bylaws of each council, responsibilities of the councils have been identified; however, councils' extent of authority has not been clarified. Hence it is required that each council's extent of legal authority be described and determined.Key words: council, teachers rsquo; council, school council, students rsquo; council, pathology, participation