ارزیابی پیامد و تعیین حریم ایمن در ایستگاه تقلیل فشار گاز طبیعی با استفاده از نرم‌افزار phast (مطالعه موردی: ایستگاه برومی شهر اهواز)

مقدمه: ایستگاه تقلیل فشار گاز یکی از مهم‌ترین بخش شبکه‌های توزیع گاز طبیعی هستند. ارزیابی ریسک در واحدهای عملیاتی روش مناسبی جهت ارزیابی خطرات بوده و نتایج آن‌ها را می‌توان جهت مدیریت و تصمیم‌گیری در خصوص کنترل و کاهش پیامدهای آن بدون نگرانی به کاربرد. به‌عبارتی‌دیگر ارزیابی ریسک شامل فرآیندی است که به مشخص کردن مخاطرات، ارزیابی زیان‌ها و تعیین مشخصات ریسک می‌پردازد.  هدف از مطالعه حاضر مدل‌سازی حوادث محتمل و متعاقب آن ارزیابی پیامد و تعیین حریم ایمن در ایستگاه تقلیل فشار گاز طبیعی برون‌شهری واقع در منطقه برومی شهر اهواز با استفاده از نرم‌افزار phast بوده است. روش بررسی: در این مطالعه با استفاده از نرم‌افزار phast نسخه 8.22 و با استفاده از داده‌های فرآیندی ایستگاه تقلیل فشار گاز موردمطالعه نظیر دما، فشار گاز، آنالیز گاز، و داده‌های هواشناسی و استفاده از طبقه‌بندی شرایط جوی پاسکوئیل با تعیین سناریوهای محتمل بر اساس پیشینه موردبررسی تعیین حریم ایمن در این ایستگاه انجام گرفت. برای این مهم 6 سناریو محتمل در کلاس‌های جوی انتخاب‌شده به همراه بدترین شرایط ممکن بررسی گردید. ارزیابی پیامدها نیز بر اساس حالت‌های مختلف تخلیه گاز، انتشار گاز، آتش فورانی، آتش ناگهانی، انفجار موردبررسی قرار گرفت.نتایج: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده محدوده‌های با پتانسیل خطر بالا به ترتیب مربوط به نتایج انتشار و انفجار گاز بوده است. همچنین بیشترین محدوده خطر متعلق به سناریوی شماره پنج برای انفجار گاز باکلاس جوی f و شدت موج bar 0.02068 و معادل با 358.5 متر گزارش گردید. در این محدوده با توجه به جدول خسارت ناشی از انفجار با احتمال 95% بدون خسارت جدی 50% شیشه پنجره‌ها شکسته می‌شود و بدین‌جهت می‌تواند سبب صدمات انسانی گردد. بر این اساس حریم ایمن در این ایستگاه برابر 358.5 متر تعیین گردید.نتیجه‌گیری: به سبب عدم مطالعه ارزیابی ریسک در فازهای اولیه و در حین بهره‌برداری مطالعه اخیر نشان می‌دهد تعیین نقاط ایمن و محدوده با ریسک بالا به همراه اولویت کاهش ریسک بسیار ضروری بوده که در برخی موارد در واحدهای صنعتی مقفول مانده است لذا می‌توان نتیجه گرفت که مدل‌سازی حوادث و ارزیابی پیامد ناشی از آن به همراه تعیین حریم ایمن یکی از فاکتورهای اساسی در سلامت محیط کار پرسنل و عموم مردم محسوب می‌شود.  

consequences modeling and determining of safe distance in the natural gas pressure reduction station using phast software (case study: borumi station in ahvaz)

introduction: gas pressure reduction stations are one of the most important parts of natural gas distribution networks. risk assessment in operational units is a suitable method to assess risks, and their results can be used for management and decision-making regarding control and reduction of its consequences without critical concern. in other words, risk assessment is a process that identifies risks, assesses losses and determines risk characteristics. the present study aimed to model possible accidents, the subsequent evaluation of the consequences, and determination of safe boundaries in the suburban natural gas pressure reduction station located in the bromi area of ahvaz city using phast software.materials and methods: in this study, possible scenarios based on the investigated background and utilizing the process data of the studied gas pressure reduction station, such as temperature, gas pressure, gas analysis, and meteorological data, and also using pasquil’s classification of atmospheric conditions the safe boundaries in the suburban natural gas pressure reduction station was investigated using phast software version 22.8 and. for this purpose, 6 possible scenarios were investigated in the selected atmospheric classes as well as the worst possible conditions. the consequences were evaluated based on different states of gas discharge, gas release, flash fire, sudden fire, and explosion.results: based on the obtained results, the areas with high-risk potential were related to gas release and explosion, respectively. also, the highest risk range belonging to scenario number five was reported for a gas explosion with atmospheric class f and wave intensity of 0.02068 bars and equivalent to 358.5 meters. in this range, according to the damage caused by the explosion, with a probability of 95%, without serious damage, 50% of the windows will be broken, and therefore it can cause human injuries. based on this, the safe distance in this station was determined to be 358.5 meters.conclusion: based on concerns about the lack of risk assessment studies over the initial phases and during the operation of the station, the study shows that determining the safe boundaries and high-risk areas along with the priority of risk reduction is very necessary. it can be concluded that the modeling of accidents and the evaluation of the resulting consequences along with the determination of safe boundaries is one of the basic factors in the health of the working environment of personnel and the general public.