ارائه مدل ارزیابی تاب‌آوری زنجیره تامین در مراکز درمانی کشور (رویکرد کیفی و کمی)

پژوهش حاضر باهدف ارائه مدل ارزیابی تاب‌آوری زنجیره تامین در مراکز درمانی انجام‌شده است. تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت داده ها آمیخته (کمّی-کیفی) است. روش گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه‌ای و روش گردآوری داده‌ها، میدانی از طریق ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش کیفی و پرسشنامه در بخش کمی است. جامعه تحقیق در بخش کیفی از خبرگان شامل مدیران ارشد و میران زنجیره تامین مراکز درمانی می باشند که با روش نمونه گیری غیر احتمالی هدفمند و فن گلوله برفی و نظری به تعداد 8 نفربر اساس معیار اشباع نظری انتخاب شدند. یافته های بخش کیفی با روش داده بنیاد که شامل عوامل علی ،زمینه‌ای، و مداخله‌گر و پدیده محوری بودند و عوامل شناسایی شدند. در بخش کمی، برای طراحی مدل از خبرگان به تعداد 23 نفر انتخاب شدند. در بخش آمار استنباطی، جامه آماری 336 نفری از جامعه مدیران و کارشناسان زنجیره تامین بیمارستان‌های دولتی استان تهران بود، بر اساس فرمول کوکران به تعداد 184 نفر و به روش تصادفی طبقه‌ای بر اساس تعداد کارکنان بیمارستان‌ها برای ارزیابی مدل انتخاب شدند. بر اساس نتایج دلفی فازی، 33 مولفه برای تاب‌آوری زنجیره تامین در مراکز درمانی شناسایی شد.   یافته های مدل سازی تفسیری- ساختاری جامع نشان داد که چهار بعد «سامانه پشتیبانی زنجیره تامین»، «مدیریت ریسک»، «مدیریت تامین‌کنندگان کالا»، «شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین» در دسته مستقل و چهار بعد «راهبردهای تاب‌آوری زنجیره تامین»، «راهبردهای استراتژیک زنجیره تامین»، «راهبردهای پشتیبانی- پاسخ دهی» و «تاب‌آوری زنجیره تامین» وابسته هستند. در ادامه، مدل طراحی‌شده به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری و با نرم‌افزار اسمارت pls تبیین و آزمون شد. یافته های مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد که «مدیریت ریسک» بر«سامانه پشتیبانی زنجیره تامین» و «مدیریت تامین‌کنندگان»؛ «سامانه پشتیبانی زنجیره تامین» بر «مدیریت تامین‌کنندگان»؛ «مدیریت تامین‌کنندگان» بر «شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین»؛ و «شیوه‌های مدیریت زنجیره تامین» بر «راهبردهای تاب‌آوری زنجیره تامین»، « راهبردهای استراتژیک زنجیره تامین» و « راهبردهای پشتیبانی-پاسخ دهی» اثر مثبت و معنی‌داری دارند. نتایج حاکی از آن است که سطح بالاتری از مدیریت ریسک و سامانه پشتیبانی زنجیره تامین می‌تواند عملکرد تاب‌آوری زنجیره تامین مراکز درمانی را بهبود دهد و اهمیت راهبرد ها را برجسته کند.

presenting a model for supply chain resilience assessment in the country’s medical centers (qualitative and quantitative approach)

the present research has done to  provide the  assessing model for the resilience of the supply chain in medical centers. the research is (quantitative-qualitative) in terms of purpose and mixed in terms of the nature of the data. the method of information collection is library studies and field data collection method through semi-structured interview tool in the qualitative part and questionnaire in the quantitative part. the research community in the qualitative part of the experts includes senior managers and supply chain managers of medical centers, who were selected by non-probability purposeful sampling method and theoretical snowball technique in the number of 8 people based on theoretical saturation criteria. the findings of the qualitative section with the foundation’s data method, which included causal, contextual, and intervening factors and the central phenomenon, and the factors were identified. in the quantitative section, 23 experts were selected to design the model. in the inferential statistics section, the statistical population was 336 people from the supply chain managers and experts of public hospitals in tehran province, based on cochran’s formula, 184 people were selected by stratified random method based on the number of hospital employees to evaluate the model. based on the fuzzy delphi results, 33 components were identified for supply chain resilience in medical centers. the findings of the comprehensive interpretive-structural modeling showed that the four dimensions of supply chain support system, risk management, management of goods suppliers, methods of supply chain management in the independent category and four dimensions of supply chain resilience strategies , strategic supply chain strategies, support-response strategies and supply chain resilience are related. in the following, the designed model was explained and tested using the structural equation modeling method and smart pls software. the results of structural equation modeling showed that risk management is related to supply chain support system and supplier management; supply chain support system on supplier management; supplier management on supply chain management methods; and supply chain management methods have a positive and significant effect on supply chain resilience strategies, strategic supply chain strategies and response-support strategies. the results indicate that a higher level of risk management and supply chain support system can improve the resilience performance of the supply chain of medical centers and highlight the importance of strategies.