تدوین و طراحی مدل ارزشیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی معلمان دبیرستانی در ایران: کاربست رویکرد ترکیبی

هدف: طراحی مدل ارزشیابی عملکرد اثربخش معلمان، چالش عمده‌ای در وزارت آموزش و پرورش است و دست‌اندرکاران این حوزه از روش‌های ارزشیابی فعلی ناراضی‌اند. لذا هدف پژوهش حاضر این است تا مدلی برای ارزشیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی معلمان دبیرستانی ارائه کند. مواد و روش‌ها: برای این پژوهش از روش ترکیبی (کیفیکمّی) اکتشافی استفاده شد. بخش کیفی با تکیه بر رویکرد نظریه داده‌بنیاد استراورسکوربین و داده‌های تجربی حاصل از مصاحبه‌های باز 20 خبره، صورت گرفت. از دل مصاحبه‌ها مدلی نظری برخاست که با فرآیند تحلیلی کدگذاری باز، محوری و انتخابی حاصل شد. از کدگذاری باز جهت اشباع رسیدن مفاهیم و ایجاد مقوله‌ها، کدگذاری محوری برای برخاستن مقوله‌ها و فرآیند ربط‌دهی آن‌ها به زیر مقوله‌های‌شان برای انتخاب پدیده محوری و از کدگذاری انتخابی برای ایجاد آرایش نظری مقوله‌های اصلی جهت ساخت مدل استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: در نتیجه ساخت مدل، معیارهای عملکرد مبتنی بر شایستگی با زیر مقوله‌های شایستگی‌های رفتاریاخلاقیعاطفی، دانشی، حرفه‌ای، نگرشی، معیارهای عملکرد عمومی و تخصصی به‎عنوان پدیده محوری تبیین شدند. هم‌چنین استراتژی‌های نُه‌گانه هدف‌گذاری در تعیین حدود و ثغور اهداف و شاخص‌ها، تعیین و درج کنش‌ها و پیش شرط‌ها و تاکتیک‌های لازم در طراحی، طراحی فرآیند جامع ارزشیابی عملکرد، هدایتگری و مشاوره برای معلمان، بسترسازی‌های ذهنی و قانونی برای ارتقاء ارزشیابی عملکرد، بالابردن کیفیت عملیات ارزشیابی عملکرد، انتخاب ارزشیاب، طراحی ابزار ارزشیابی عملکرد، تعیین شیوه و نوع اجرای ارزشیابی عملکرد در آن منتج شدند. نتایج نشان می‌دهند ارزشیابی عملکرد تحت تاثیر شرایطی علّی، مداخله‌گر و زمینه‌ای روی می‌دهد که بر انتخاب استراتژی‌های مناسب و در نتیجه بر پیامدها تاثیرگذار هستند. روایی مدل با شاخص‌های لینکلنگوبا و پایایی آن با استراتژی دوکدگذار موافق کرسول بررسی شد. با توزیع 360 پرسشنامه به صورت تصادفی خوشه‌ای بین معلمان 11 استان مدل نظری حاصل شده با روش‌های کمّی معادلات ساختاری از طریق نرم‌افزار pls3 مورد آزمون قرار گرفت و تایید شد. روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تائیدی و اکتشافی انجام شد و بارهای عاملی بالاتر از 0.4 و مقادیر اشتراک بالاتر از 0.5 بودند. مقادیر پایایی ترکیبی و آلفایکرونباخ برای همه متغیرها در مدل بالای 0.7 بود. بررسی برازش مدل ساختاری از شاخص‌های ضرایب معناداری t استفاده شد، که مقادیر t همگی بالای 1.96 بوده و روابط بین متغیرها را تایید کرد. هم‌چنین، پیشنهادات و رهنمودهایی برای پژوهش‌های آتی ارائه شد.

Developing and Designing Competency-Based Performance Management Elevation Model on High School Teacher in Iran: a mixed-method approach

Objective: Designing a model for evaluating teachers’ effective performance is a major challenge in the Ministry of Education, and stakeholders in this field are dissatisfied with current evaluation methods. Therefore, the aim of this study was to provide a model for evaluating the performance based on the competence of high school teachers. Materials and Methods: To do this, a combined qualitativequantitative exploratory method was used. The qualitative part was based on StraussCorbin’s Grounded theory approach and experimental data obtained from open interviews with 20 experts. A theoretical model emerged from the interviews obtained through an open, central, and selective coding analytical process. From open coding to saturating concepts and creating categories, axial coding to raise categories and the process of relating them to their subcategories to select the central phenomenon and from selective coding to create a theoretical arrangement of categories The original was used to build the model. Discussion and Conclusion: As a result of constructing the model, competencybased performance criteria were explained with the subcategories of behavioralmoralemotional competencies, knowledge, professional, attitude, general and specialized performance criteria as a central phenomenon. Also nine strategies of targeting, determining design considerations, comprehensive design of performance appraisal, guide and consulting, laying the groundwork for improving performance appraisal, improving the quality of performance appraisal, selecting appraiser, designing performance appraisal tools, determining how to conduct performance appraisal It resulted. The results show that performance appraisal occurs under the influence of causal, intervening and contextual conditions that affect selecting appropriate strategies and consequently the consequences. The validity of the model was evaluated with LincolnGuba indices and its reliability was assessed with a Creswellbased dual coding strategy. By distributing 360 cluster questionnaires randomly among teachers in 11 provinces, the theoretical model obtained by quantitative methods of structural equations was tested and confirmed through PLS3 software. Structural validity was performed using confirmatory and exploratory factor analysis and factor loads were higher than 0.4 and subscription values were higher than 0.5. The combined reliability and Cronbach’s alpha values for all variables in the model were above 0.7. The structural model fit test used indices of significant coefficients t, all t values were above 1.96 and confirmed the relationships between variables. Suggestions and guidelines for future research were also provided.