ارائه مدلی جهت ارتقاء کیفیت دانشگاهها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی (مطالعه ی موردی: استان گیلان)

هدف: هدف پژوهش حاضر طراحی و ارائه‌ی یک مدل جامع به‌عنوان منشور راهنما جهت ارتقاء کیفیت دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان می‌باشد؛ لذا در پژوهش حاضر ابتدا به وسیله‌ی ادبیات و پیشینه‌ی پژوهش اقدام به شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت آموزش عالی شد و سپس به وسیله‌ی روش دلفی 12 عامل نهایی گردید و در مرحله‌ی بعد این فاکتورها به وسیله‌ی روش تحلیل عاملی تاییدی (cfa) اعتبارسنجی و اولویت‌بندی شدند. سرآخر نیز مدل نهایی ارتقاع کیفیت دانشگاه‌ها و موسسات غیرانتفاعی و غیردولتی استان گیلان طراحی و ارئه گردید. مواد و روش: جامعه آماری پژوهش شامل 2697 نفر از اعضای هیات علمی رسمی، کارکنان و دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان می‌باشد و از این افراد تعداد 347 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند که براساس فرمول کوکران محاسبه شده است؛ روش پژوهش از لحاظ ماهیت توصیفی و از نوع اکتشافی-علی و از لحاظ هدف کاربردی است. همان‌طور که بیان گردید، ابعاد کیفیت آموزش عالی در این پژوهش شامل 12 مولفه می‌باشد. برای تایید روایی عاملی اکتشافی از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد که در نتیجه‌ی آن همه‌ی ابعاد مورد تایید قرار گرفتند. در پژوهش حاضر یک پرسشنامه‌ی محقق ساخته‌ی 123 گویه‌ای بین نمونه تحقیق توزیع گردید و پس از تکمیل با استفاده از آزمون k-s، t-testتک نمونه‌ای، مدلیابی معادلات ساختاری (sem) و به‌طور مشخیص تحلیل عاملی تاییدی (cfa) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت؛ بدین‌منظور از نرم‌افزارهای تخصصی spss 22 و lisrel8.8 استفاده شد. بحث و نتیجه گیری: نتایج ناشی از توزیع پرسشنامه بین نمونه‌ی پژوهش و تجزیه و تحلیل آن با استفاده از نرم‌افزار spss 25 و lisrel 8.8 نشان داد که اولویت فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت آموزش دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان براساس بارهای عاملی به ترتیب به این شرح است: 1- بعد زیرساخت‌های فیزیکی و فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات 0.67(= λ، 2- بعد خدمات) 0.64 (= λ، 3- بعد پژوهش) 0.60 = λ)، 4- بعد مالی (0.58 = λ)، 5- بعد دانشجویان (0.57 = λ)، 6- بعد فرایند پذیرش (0.52 = λ)، 7- یعد آموزش و برنامه ریزی درسی (0.48(= λ، 8- بعد کارکنان) 0.45(= λ ، 9- بعد چشم‌انداز، رسالت و اهداف) 0.44(= λ، 10- بعد ارزش‌های کلیدی دانشگاه (فرهنگ دانشگاهی)) 0.43(= λ، 11- بعد مدیریت و رهبری (0.40 = λ) و 12- بعد هیئت علمی (0.20 = λ)؛ با توجه به نتایج پژوهش مشخص می‌شود که هر یک از 12 عامل فوق با توجه به آماره‌ی t تاثیرشان بر کیفیت آموزش عالی محرز و مسلم است زیرا همه‌ی مقادیر آماره‌ی t بالاتر از مقدار 1.96 ± هستند؛ اما چیزی که باید به آن توجه کرد و بسیار مهم است این است که انجام سرمایه‌گذاری همزمان بر روی همه‌ی عوامل فوق با توجه به محدودیت و کمبود منابع غیرممکن است؛ بنابراین باید اولویت متغیرها براساس بار عاملی نگاه کرد. اما با نگاهی دقیق‌تر به فاکتورهای فوق و با تمرکز بر بارهای عاملی می‌توان دریافت که 4 عامل اول یعنی بعد زیرساخت‌های فیزیکی، خدمات، پژوهش و مالی به ترتیب دارای بالاترین بار عاملی هستند و اختلاف بار عاملی این 4 فاکتور با بقیه فاکتورها بسیار زیاد است؛ بنابراین به روسای دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی غیردولتی و غیرانتفاعی استان گیلان توصیه می‌شود، برای دستیابی به کیفیت ابتدا روی این 4 عامل سرمایه‌گذاری نمایند.