پارادوکس امتناع تناقض: گزارش و گشایش

پارادوکسِ امتناع تناقض که بنیادی‌ترین اصل معرفت را به چالش می‌کشد با پذیرش این‌که «اجتماع نقیضان ممتنع است» نتیجه می‌گیرد که «اجتماع نقیضان ممتنع نیست». صدرالدین شیرازی‌ کوشیده است که این پارادوکس را با جدایی‌نهادن میان حمل اوّلی و شایع فروگشاید. او پیش‌فرض می‌گیرد که «اجتماع نقیضان» موضوع گزاره‌های یادشده و «ممتنع» محمول آن‌ها است. این جستار با نفی این پیش‌فرض، راه‌حل دیگری را پیش می‌نهد که برپایه‌ی آن «اجتماع» بر ادات عطف، «نقیضان» بر سازه‌های عاطف، و «ممتنع» بر ضرورت سلب که ترکیب جهت و کیفیت است، دلالت دارد. پارادوکسِ امتناع تناقض که بنیادی‌ترین اصل معرفت را به چالش می‌کشد با پذیرش این‌که «اجتماع نقیضان ممتنع است» نتیجه می‌گیرد که «اجتماع نقیضان ممتنع نیست». صدرالدین شیرازی‌ کوشیده است که این پارادوکس را با جدایی‌نهادن میان حمل اوّلی و شایع فروگشاید. او پیش‌فرض می‌گیرد که «اجتماع نقیضان» موضوع گزاره‌های یادشده و «ممتنع» محمول آن‌ها است. این جستار با نفی این پیش‌فرض، راه‌حل دیگری را پیش می‌نهد که برپایه‌ی آن «اجتماع» بر ادات عطف، «نقیضان» بر سازه‌های عاطف، و «ممتنع» بر ضرورت سلب که ترکیب جهت و کیفیت است، دلالت دارد.

Non-contradiction Paradox

Noncontradiction Paradox that challenges the most impotant principle of knowledge, assuming that “the aggregation of the pair of contradictories is impossible” concoludes that that “the aggregation of the pair of contradictories is not impossible”. Mulla Sadra tries to solve the paradox by distinction between two type of predication called ‘awwali’ and ‘shayi’. He presupposes a subjectpredicate structure in these proposisions. Denying such a presupposition, this article suggest another solution.Noncontradiction Paradox that challenges the most impotant principle of knowledge, assuming that “the aggregation of the pair of contradictories is impossible” concoludes that that “the aggregation of the pair of contradictories is not impossible”. Mulla Sadra tries to solve the paradox by distinction between two type of predication called ‘awwali’ and ‘shayi’. He presupposes a subjectpredicate structure in these proposisions. Denying such a presupposition, this article suggest another solution.Noncontradiction Paradox that challenges the most impotant principle of knowledge, assuming that “the aggregation of the pair of contradictories is impossible” concoludes that that “the aggregation of the pair of contradictories is not impossible”. Mulla Sadra tries to solve the paradox by distinction between two type of predication called ‘awwali’ and ‘shayi’. He presupposes a subjectpredicate structure in these proposisions. Denying such a presupposition, this article suggest another solution.