جستاری در باب خداشناسی در اندیشه ناگارجونه

بررسی نحوه مواجهه ناگارجونه با مسیله خدا و شناخت او نشان می‌دهد که توسل به دیدگاه‌های الاهیاتی‌ای چون خداباوری، الحاد، لاادری‌گرایی، و وحدت وجود نمی‌تواند برداشت درستی از دیدگاه مکتب مادهیمیکه در باب وجود خداوند را فراروی ما نهد. ناگارجونه در پی آن است با تحلیلی نقادانه به سراغ تصوری برود که عامه مردم از مفهوم خدای شخصی دارند. این مقاله می‌کوشد براهین ناگارجونه را به شیوه فلسفه دین نظام‌مند کند و در اختیار خوانندگان قرار ‌دهد. رویکرد حقیقی مکتب مادهیمیکه به وجود خداوند برخلاف آن‌چه مرسوم شده نه رویکردی توحیدی است و نه رویکردی الحادی؛ توحیدی نیست، چون این مکتب نمی‌گوید «خدا وجود دارد» و الحادی هم نیست، زیرا از گزاره «خدا وجود ندارد» نیز دفاع نمی‌کند و هر دو را غیر عقلانی می‌داند. این رویکرد توجه محققان اندیشه‌های مکتب مادهیمیکه را در گذشته به خود جلب نکرده و امید است که این جستار بتواند فهم بهتری از تلقی مکتب بودایی مادهیمیکه در باب مسیله وجود خداوند به دست بدهد.