بررسی و نقد آموزه «گشودگی» در حل تعارض علم الاهی و اختیار بشری
|
|
|
|
|
نویسنده
|
میرصدری سعیده ,نصیری منصور
|
منبع
|
جستارهاي فلسفه دين - 1397 - دوره : 7 - شماره : 2 - صفحه:129 -149
|
|
|
چکیده
|
خداباوری گشوده جنبشی الاهیاتی است که در اواخر قرن بیستم از دل سنت اوَنجلیکال مسیحی سر بر آورد و دغدغه ترسیم مدلی از فعل خداوند در عالم را داشت که بتواند بر اساس آن تعارض و ناسازگاری موجود در الاهیات سنتی، بین اراده آزاد/ اختیار بشر و علم پیشین و مطلق الاهی، را رفع کند. آنها کوشیدند نشان دهند که خداوند علم مطلق و جهانشمول ندارد؛ بلکه علم خداوند و آینده عالم و بشر هر دو گشودهاند و همهچیز به اختیار و اراده انسان بستگی دارد. خدای خداباوری گشوده از سر مهر و عشق خود به بشر علماش را محدود و آینده را گشوده و وابسته به اراده انسان گذاشته است. از جمله انتقاداتی که به خداباوری گشوده وارد شده معضل محدودیت علم الاهی است. دیگر اینکه مدعیات خداباوران گشوده در باب گشودهبودن آینده و پیشبینیناپذیربودن آن با نصّ کتاب مقدس همخوانی ندارد. بهنظر میرسد در این میان مدل الاهیاتی شیعی، یعنی بداء، چهبسا راه میانهای برای حل معضل علم پیشین و خطاناپذیر الاهی و اراده آزاد بشر باشد، بدون اینکه یکی از دو طرف را نادیده بگیرد یا به نفع دیگری مصادره به مطلوب کند. مدل بدائی در حین اصالتبخشیدن به اختیار انسان، علم و قدرت الاهی را نیز، که به صورت سنتی مطرح شده بود، حفظ میکند و از این لحاظ از نقدهای وارد بر الاهیات کلاسیک مسیحی مصون است و اشکالات الاهیات گشوده را نیز ندارد.
|
کلیدواژه
|
گشودگی، بداء، خداباوری گشوده، الاهیات گشوده، اراده آزاد، اختیار
|
آدرس
|
دانشگاه تهران، پردیس فارابی, ایران, دانشگاه تهران، پردیس فارابی, گروه فلسفه, ایران
|
پست الکترونیکی
|
nasirimansour@ut.ac.ir
|
|
|
|
|