اندازه گیری عملکرد شرکت‌ها در شرایط درماندگی مالی و عدم درماندگی مالی با تاکید بر رابطه بازده سهام و جریان‌های نقد

توانایی شرکت در ایجاد جریان وجوه نقد، در ارزش سهام و بازده آن منعکس می‌شود، لذا پیش‌بینی جریان وجوه نقد شرکت‌ها به سرمایه‌گذاران کمک می‌نماید تا بازده سهام آن را پیش‌بینی نمایند. هدف پژوهش، ارائه الگویی جهت ارزیابی عملکرد شرکت‌ها باتوجه به رابطه جریان‌های نقدی با بازده سهام در شرایط درماندگی و عدم درماندگی مالی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق‌بهادار تهران بوده که 197 شرکت در دوره زمانی 1400-1391 به‌عنوان نمونه انتخاب و برای انجام تحلیل‌های آماری از روش رگرسیون خطی چندگانه استفاده شده‌است. یافته‌های آماری نشان‌می‌دهد که متغیر مستقل وجه نقد اثر مستقیمی بر متغیر وابسته بازده سهام در شرکت‌های درمانده ندارد، ولی در شرکت‌های غیر درمانده معنادار می‌باشد. درشرکت‌های درمانده متغیرهای مستقل (جریان‌های نقد: عملیاتی، آزاد، حقوق صاحبان سهام و سرمایه‌ای) و کنترلی (اندازه شرکت، اهرم مالی، کیوتو بین) با بازده سهام رابطه معنادار ندارد. ولی در شرکت‌های غیر درمانده بازده سهام رابطه معنادار و معکوس با جریان نقد آزاد و رابطه معناداری با سایر متغیرهای مستقل ندارد. پس از طریق رابطه بازده سهام و جریان نقد آزاد می‌توانیم به ارزیابی شرکت‌ها در شرایط عدم درماندگی مالی بپردازیم. علاوه بر این، برای تشخیص شرکت‌های درمانده و سالم از مدل کردستانی و تاتلی که مدل‌های استخراج شده از آن، بهترین متغیرهای توضیحی در روش تحلیل ممیزی و لوجیت، در سطح دقت 93 % بوده که در ایران کاربرد بیشتری دارد، بهره برده شده‌است که حاکی از عدم وجود رابطه معنادار بین وجه نقد و بازده سهام در شرکت‌های درمانده می‌باشد.

evaluating performance of firms in financial distress and non-distress situations with emphasis on relationship of stock returns and cash flows

stock value and performance reflect the ability of a firm to generate cash flow. therefore, it is helpful for investors to predict cash flow in order to forecast stock returns. this study aims to propose a model for evaluating firm performance by analyzing the correlation between cash flow and stock returns in both distressed and non-distressed financial situations. the population consisted of firms listed in tehran stock exchange, out of which 197 were selected within the 2012–2021 timeframe as samples for statistical analysis using multiple linear regression. findings reveal that the independent variable, cash flow, does not have a direct effect on the dependent variable, stock returns, in distressed firms, but there is a significant effect in non-distressed ones. in distressed firms, independent variables (cash flows: operational, free, equity, and capital) and control variables (firm size, financial leverage, and tobin’s q) do not have a significant relationship with stock returns. however, they have an inverse significant relationship with free cash flow in non-distressed firms, and no relationship with other independent variables. thus, it is possible to evaluate firms in non-distressed financial situations through an analysis of the relationship between stock returns and free cash flow. to identify distressed and non-distressed firms, kordestani and tatli’s model was used; several models are derived from this model that are widely used in iran and include the best explanatory variables in discriminant and logit analyses with an overall accuracy of 93%.