رادیو و کارویژه‎های عصر نو: نقطه‎گذاری فرهنگی، رایانش اجتماعی،‌ باغبانی زبانی

این پژوهش به دنبال توان‎سنجی از نظام رسانه‌ای نوین و جست‎وجوی کارکردهای مناسب و متناسبِ آن در طراز یک جامعۀ آرمانی است. در این میان، نقش‎آفرینی موثر شبکه‎های رادیویی منوط به تعامل موثر و حداکثری با بافت اجتماعی و بازاریابی مفید و موثر فرهنگی ـ اجتماعی است. از این ‌رو، در این پژوهش، در سطح کلان، ادبیات و رویکردهای کلاسیک حوزۀ رسانه رصد می‎شود و نقشۀ جامعی از این رسانه‎ها و همنشینی و جانشینی آن‌ها با یکدیگر ارائه‎می‎کنیم که به جایابی رادیو در این گستره می‎انجامد و سپس با تعریف ثقل ارتباطی رسانه‎های دیداری و شنیداری و چندرسانه‌ای‎ها، به تخصیص نقش و هم‌پوشانی شبکه‎های رادیویی در منظومۀ رسانه‎های موجود و نیز پذیرش نقش‌های مکمل این رسانه‌ها نسبت به یکدیگر پرداخته و با فراتحلیل ادبیات حوزۀ رسانه، سه محور اساسی زیر را در کارکرد‌های رسانه‌ای رادیو مطرح می‎کنیم: 1. نقطه‎گذاری فرهنگی ناظر به نقش رادیو در هویت‎بخشی فرهنگی (cultural punctuation)؛ 2. رایانش اجتماعی ناظر به کارگزاری و خدمات عمومی رادیو (social computation)؛ 3. پایش و پالایش (باغبانی) زبانی ناظر به مرجعیت زبانی رادیو (language gardening). استقرار و استمرار (آمایش) این سه رویکردِ رسانه‌ای در عرصۀ اجتماعی یک الزام را با خود دارد و آن‌ هم شکل‎گیری مناسبات یک فرهنگ رسانه‌ای است که اشاعۀ آن، راهگشا و بسترساز تعامل اجتماعی و تاثیر‎گذاری رسانه‎ها و از جمله رادیو در زندگی ما و تعیین‎کنندۀ حدود و ثغور این تاثیرگذاری است. برای رسیدن به چشم‎انداز مناسبی از اثرگذاری شبکه‎های رادیویی بر زندگی اجتماعی، فرهنگ ارتباطات رسانه‌ای به عنوان یک بیانیۀ ماموریت برای دست‎اندرکاران و متولّیان شبکه‎های رادیویی اعم از عمومی، خصوصی، اختصاصی و تخصصی عمل می‎کند. ما این راهبرد فرهنگی را با شش جهت‎گیری اساسی معرفی می‎کنیم. در سطح خرد، می‎باید اهداف عملیاتی و به عبارتی کارویژه‎های رادیویی مشخص شود. سطح خرد بحث، به کمک مطالعات کتابخانه‌ای و مشاهدۀ میدانی، به نسخۀ رادیویی مباحث فوق پرداخته و دوازده نقش اساسی را برای شبکه‎های رادیویی داخلی مدّنظر قرارمی‎دهد.