صورت‌بندی مسائل شیوه‌ پالایش (فیلترینگ) فضای مجازی در ایران

مسئله پژوهش: پالایش یا فیلترینگ فضای مجازی، علارغم آنکه به عنوان یک اقدام سلبی سالم‌سازی فضای مجازی تلقی می‌شود، اما همواره امری چالش برانگیز بوده و تبعات جدی اجتماعی خویش را داشته است. این در حالی است که این اقدام، همواره در دستور کار جمهوری اسلامی ایران بوده است. سوال این پژوهش آنست که اقدام حاکمیتی فیلترینگ، از چه مسائل و مشکلاتی رنج می‌برد و این مسائل و مشکلات چگونه صورت‌بندی می‌شود. روش پژوهش: روش جمع آوری این مقاله «مصاحبه نیمه‌ساخت یافته با خبرگان» و روش تحلیل آن «نظریه‌پردازی داده‌بنیاد» است. تلاش شده است که با بهره‌گیری از طرح نظام‌مند و طی سه مرحله‌ کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مدل پارادایمی مسائل شیوه‌ پالایش فضای مجازی در ایران ترسیم شود. یافته‌های پژوهش: از منظر این مقاله، مشکل محوری و هسته‌ای شیوه‌ پالایش در ایران، «متمرکز بودن و حاکمیتی بودن آن» است. این پالایش متمرکز حاکمیتی، از مشکلاتی همچون: یکسان‌انگاری کاربران، پراشتباه بودن، تخلف از قانون، سلیقه‌گرایی پایش‌گر، حداکثری بودن، امکان دور خوردن رنج می‌برد. اهم علل به وجود آورنده‌ چنین پالایشی، تهدیدانگاری فضای مجازی، یکه‌تازی پالایش در سالم‌سازی و سیاست‌زدگی حاکم بر آن است. به نظر می‌رسد ضعف سواد فضای مجازی کاربران و همچنین عدم اقناع آنها نسبت به فیلترینگ از شرایط مداخله گر مهم بر این نوع پالایش است. همچنین باز بودن معماری فضای مجازی و آلوده بودن فضای فرهنگی واقعی از زمینه‌های حاکم بر آن است. طبیعتاً چنین پالایشی تبعات جدی فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و ... دارد که در مقاله تبیین شده است.

The Problem Formulation of Cyberspace Filtering in IRAN

Research problem: Cyberspace filtering, despite being regarded as a civic improvement activity, has always been challenging and has had serious social consequences. Meanwhile, this action has always been on the agenda of the Islamic Republic of Iran. The question of this research is that the sovereignty of filtering, what issues and problems are suffering, and how these problems are shaped? Methodology: The method of collecting this article is &Semistructured interview with experts& and its method is &grounded theory&. It has been attempted to draw up a paradigmatic model of the issues of the cyberspace filtering method in Iran, using a systematic scheme and three stages of open, axial and selective coding. Findings: From the perspective of this paper, the central and core problem of the filtering method in Iran is ¢rality and governance of filtering&. This focused centralized filtering suffers from problems such as: users being equally divided, abusive, law abusive, watchful tact, maximum, being able to escape. The major causes of such a disaster are the view of threating to cyberspace, dominance of filtering in immunization and Politicization in cyberspace. It seems that the weakness of the users’ cyber education and their lack of persuasion over filtering is an important interventionist condition for this kind of filtering. Also, the open architecture of cyberspace and infecting real cultural space are the main contexts of it. Naturally, such a remedy has serious cultural, political, economic and other consequences, as explained in the paper.