بررسی تطبیقی بازنمایی ایدئولوژی در رسانه‌های ایرانی و آمریکایی در چارچوب نظریه ایدئولوژیک وندایک؛ مطالعه موردی برجام

این پژوهش در چارچوب نظریه ایدئولوژی وندایک انجام شده و به دنبال امکان‌سنجی بازنمایی ایدئولوژی‌ صاحبان قدرت رسانه‌ای در چارچوب این نظریه‌ است. بررسی تطبیقی بسامد استفاده از هر یک از استراتژی‌های وندایک و تبیین آن از دیگر اهداف است. در این راستا 60 متن خبری مربوط به برجام در بازه زمانی ژوئن 2015 تا ژانویه 2016 (فاصله زمانی تصویب برنامه جامع اقدام مشترک تا اجرایی شدن آن) مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، سه رسانه آمریکایی (abc, washington post, new york times) و سه رسانه ایرانی (خبرگزاری فارس، ایسنا و ایرنا) مورد مطالعه قرار گرفته، ایدئولوژی‌های خاص به کار رفته در هر گزارش مورد بررسی قرار گرفته و با استراتژی‌های وندایک، تطبیق داده می‌شود. نتایج این پژوهش نشان می‌دهدکه رسانه‌های ایرانی و آمریکایی در پوشش و بازتاب یک موضوع واحد (برجام) رویکردی خنثی ندارند. همچنین میزان کاربست استراتژی‌های وندایک (هم در بعد خرد و هم در بعد کلان) در رسانه‌های آمریکایی نسبت به رسانه‌های ایرانی بیشتر است. علاوه بر آن، هم در رسانه‌های ایرانی و هم در رسانه‌های آمریکایی، میزان کاربست استراتژی «واژگان» نسبت به سایر استراتژی‌ها بالاتر است که دلیل این امر را می‌توان سادگی بازنمایی آن در ذهن مخاطب به لحاظ شناختی دانست.

A comparative Study on Representation of Ideology in Iranian and American Media based on Van Dijk’s Theory of Ideology؛ Case study on JCPOA

This descriptiveanalytic study has been done with librarian method based on Van Dijk’s theory of Ideology (2006) and is to due to verify representation of ideology of media powers based on Van Dijk’s theory of Ideology. A comparative study on frequency of usage of each of micro strategies introduced by Van Dijk and present a linguistics description and illustration on that, is the other goal of this study. To do so three American media (ABC, Washington Post, New York Times) and three Iranian media (ISNA,IRNA, FARS News) were selected and 10 news related to Iran nuclear issue were chosen randomly from each media in period of Jun 2015Jan 2016. Results show that neither American nor Iranian media are neutral, reflecting news about JCPOA. Usage of Van Dijk’s strategies in micro and macro dimensions has more frequency in American media. In both Iranian and American media the strategy of lexicon has more frequency that can be explained by it’s simplicity of decoding in referee’s mind, cognitively.