روزۀ روز عاشورا، نقد و بررسی روایات و دیدگاه‌های فقیهان

دربارۀ روزۀ روز عاشورا بین علما اختلاف نظر وجود دارد، برخی به استحباب آن (به نیت حزن) فتوا داده‌اند و بر این نظر ادعای عدم خلاف، بلکه نقل اجماع شده، این در حالی است که برخی دیگر به حرام و بعضی هم به کراهت آن فتوا داده‌اند و بعضی هم بین کراهت و استحباب جمع کرده‌اند و گفته‌اند: روزۀ آن مکروه و استحباب در امساک تا یک ساعت بعد از نماز عصر است و برخی به استحباب مطلق نظر داده‌اند و عده‌ای برعکس، استحباب را در ترک روزه دانسته‌اند، منشا اختلاف روایات است که به‌نظر می‌رسد التباس موضوع سبب شده است که علما در صدد جمع بین روایات درآیند، ولی باید گفت: روایات ناظر به دو مقام متفاوتند، روایات جواز ناظر به قبل از واقعۀ کربلا و روایات منع، ناظر به بعد از آن واقعه هستند و چون از یک طرف دشمنان اهل بیت (ع) در این روز به‌عنوان تبرک روزه می‌گیرند و از طرفی باید در این مصیبت محزون بود، پس باید مانند مصیبت‌زدگان امساک کرد و هنگام عصر مقداری آب و غذا خورد و از این جنبه، قول به استحباب امساک، قوی به‌نظر می‌رسد.