بررسی فقهی ماهیت حق

بحث در زمینه ماهیت حق در فقه، از جمله مباحث پایه‌ای و بنیادین در استنباط است که شناخت لازم نسبت به آن مبنای بسیاری از احکام و قوانین مستنبط از ادله در خصوص حقوق قرار می‌گیرد و در این‌باره تاکنون، به لحاظ اهمیت مساله نظریات و آرای متعددی ارایه گردیده است؛ اما این نکته مطرح است که آیا تحقیقات و تاملات صورت گرفته، به نظریه‌ای بلامنازع وعاری از اشکال منتهی گردیده و انتظار پژوهشگران وصاحب نظران عرصه فقه و حقوق را در این زمینه پاسخ در خور داده است یا خیر؟ این نوشتار از میان نظریات مختلف در این‌باره، نظریه بنیادین سلطنت با انحای مختلف آن و نظریه‌های ملکیت و سزاواری را که از سوی جمعی از فقیهان مطرح گردیده، نقادی نموده است و نظریه اعتباری بودن حق را با در نظر گرفتن تاثیر عناصری که بر تکوین حق و اعتبار آن نقش دارند؛ وجه جامع میان همه حقوق دانسته است.