جایگاه زمان و مکان در منظومۀ فقه سنتی پویا

اسلام دینی جهانی و جاودانی است و علت آن کمال احکام الهی محسوب می‌شود که در حقیقت به‌مثابۀ یکی از معجزات اسلام است. در قبال نیازهای ثابت، نیازهای متغیر پدیدار خواهد شد که باید از این تغییرات نیز در جهت حفظ و نزاهت و بالندگی صحیح آن صیانت شود. از این جهت است که پویایی قسیم فقه سنتی نیست، بلکه فقه سنتی به‌خودی‌خود پویاست. اجتهاد که آن را به حق دینامیسم حقوق اسلامی نامیده‌اند، به‌معنای کوشش عالمانه و روشمندی برای استخراج حکم خدا با توجه به منابع چهارگانۀ کتاب، سنت، عقل و اجماع است. در این مقاله در حد وسع کوشیده‌ایم که نحوۀ تاثیر زمان و مکان بر احکام شرعی را با تعیین ملاک‌ها و مصادیق ارائه کنیم تا چه در نظر آید.

The Place of Time and Place in Traditional Dynamic Jurisprudence System

Islam is a universal and eternal religion due to the perfection of the divine rules which are in fact one of its miracles. In the face of constant needs, changing needs will emerge, and these changes must be protected in order to preserve and maintain its purity and appropriate growth. For the same reason, the dynamics is not a divider of traditional jurisprudence, but traditional jurisprudence is dynamic in itself. Ijtihad, which is rightly called the dynamics of Islamic law, means a deliberate and methodical attempt to extract the verdict of God according to the four sources of the Book, Islamic tradition, wisdom and consensus. Providing some criteria and examples, this article attempts to explain who the time and place influence the religious judgments.