تحلیل راهبردهای رقابتی سازمان‏ های علمی فرهنگی بین‌الملل (مطالعۀ موردی: دانشگاه ‏های علوم اسلامی عربستان، مالزی، مصر)

در فضای جهانی شدن، دانشگاه‏های بین‌المللی رقابت گسترده‏ای برای گسترش علوم و فرهنگ اسلامی آغاز کرده‏اند. در این بین دانشگاه‏های علوم اسلامی محمد بن سعود، ام‏القری، و المدینه در عربستان، دانشگاه علوم اسلامی مالزی، و جامع الازهر در مصر راهبردهای رقابتی گسترده‏ای برای گسترش علوم و فرهنگ اسلامی اتخاذ می‏کنند. سازمان‏ها و مراکز بین‌المللی تشیع که در حوزه علوم و فرهنگ اسلامی فعالیت می‏کنند نیازمند درک صحیح و فراگیر جهت‏گیری‏های راهبردهای رقابتی آن‌ها هستند تا اقدامات مقتضی را دنبال کنند. به همین منظور این سوال مطرح می‏شود که جهت‏گیری راهبردهای رقابتی سازمان‏های علمی و فرهنگی بین‌الملل در جهان اسلام چیست؟ هدف این پژوهش شناسایی جهت‏گیری راهبردهای رقابتی دانشگاه‏های مذکور در حوزه علوم و فرهنگ اسلامی است که با مراجعه به اسناد و مدارک موجود راهبردهای آن‌ها با روش تحلیل مضامین (شبکه مضامین) بررسی شد. پس از تحلیل مضامین راهبردهای رقابتی، 40 مضمون پایه ایجاد شد که در قالب 12 مضمون سازمان‏دهنده ترکیب شدند و در نهایت در 5 راهبرد فراگیر (راهبردهای محوری) با عنوان راهبردهای «هژمونی ایدئولوژیک»، «ترویجی»، «مرجعیت علمی»، «آموزش‏های مهارتی»، و «زمینه‏سازی» شناسایی و تبیین شدند.

Analyzing the Competitive Strategies of International Scientific and Cultural Organizations (Case Study of Islamic Universities of Saudi Arabia, Malaysia, and Egypt)

In the globalization era, international universities have started a severe competition to spread the Islamic science and culture. In this regard, Islamic Universities such as Mohammad bin Saud, Umm alQura and AlMadinah in Saudi Arabia, the University of Islamic Sciences in Malaysia and the General Assembly of AlAzhar in Egypt have adopted widespread competitive strategies to spread the Islamic science and culture. The Shi’a organizations and centers that are active in the field of Islamic sciences and culture require an appropriate and comprehensive understanding of the direction of the competitive strategies of the aforementioned universities to be able to foresee appropriate measures. To this end, the question that we need to answer is that “what are do competitive strategies of international scientific and cultural organizations in the Muslim world?” The purpose of this study is to identify the direction of competitive strategies of the abovementioned universities in the field of Islamic sciences and culture. Referring to existing documents, their strategies were examined through content analysis (thematic network). After analyzing the content of their competitive strategies, 40 Basic themes were found, categorized in the form of 12 organizing themes, and ultimately represented in five comprehensive strategies (core strategies) called "Ideological hegemony", "promotion", "scientific authority", "skill training" "and "ground setting".