قلمرو مسئولیت اشخاص در فرض سرایت جنایت

از پدیده‌های شایع و معمول در مسئلۀ جنایات بر اعضای بدن، موضوع «سرایت جنایت» است. جنایت بر یک عضو، گاه به‌واسطۀ تسری، موجب زوال منفعت آن عضو یا زوال عضو دیگر یا زوال منفعت عضو دیگر و حتی گاه موجب جنایت بر نفس و در نهایت قتل مجنیٌ‌علیه می‌شود. مسئلۀ سرایت جنایت از جهات متعدد موضوع تحقیقات فقهی و پژوهش‌های حقوقی بوده است. موضوع این مقاله تبیین «قلمرو مسئولیت اشخاص» در فرض وقوع جنایت ناشی از سرایت و تعیین شخصِ مسئول بر اساس ضوابط فقهی و اجتهادی خواهد بود. مخلص مختار نگارنده آن است که مسئولیت چنین جنایتی همواره بر عهدۀ جانی نیست، بلکه این مسئولیت به اعتبار فعل، ترک فعل و وضعیت خاص موجب سرایت و نیز به اعتبار انتساب این فعل یا ترک، به هر یک از جانی، مجنیٌ‌علیه یا شخص ثالث متفاوت است.

The Domain of Responsibility of People in the Spread of Crime Assumption

The «spread of crime» is a common phenomenon on the issue of crimes related to human organs. Sometimes the crime related to an organ due to «spread of the crime» causes the deterioration of «another organ» or «deterioration of benefit of another organ», and even causes killing of a person, and finally murder of the victim of an offence. The issue of the spread of crime is the subject of jurisprudential scholarship and legal research from various aspects. The subject of this article is the explanation of the “domain of responsibility of individuals” with the assumption of the occurrence of the spread of crime and determination of the responsible person based on jurisprudential and ijtihadi criteria. The best summary of the writer’s opinion is that the criminal is not always responsible for such a crime, rather the responsibility may cause the spread of the crime due to an act, abandoning an act, and particular condition as well as due to the attribution of the act or its abandonment to either criminal, victim, or a third party.