مکانیابی مناطق مستعد توسعه کاربری مسکونی با استفاده از GIS و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز بابلرود، مازندران)

حوزه آبخیز بابلرود واقع در استان مازندران یکی از مناطقی است که در سال های اخیر با رشد جمعیت و سطح توسعه با گسترش سریع مناطق مسکونی روبرو بوده است. توسعه مناطق مسکونی بدون توجه به توان سرزمین می تواند عوارض جانبی فاحشی مانند تخریب محیط زیست را به دنبال داشته باشد. بنابراین ضروری است که ابتدا با روش های مناسب توان و پتانسل سرزمین برای توسعه مناطق مسکونی ارزیابی شود و سپس براساس توان سرزمین برنامه ریزی صورت گیرد. با توجه به اهمیت موضوع در این مطالعه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) به ارزیابی توان حوضه آبخیز بابلرود برای توسعه مناطق مسکونی پرداخته شد. برای این منظور ابتدا معیارها و زیرمعیارهای موثر در این فرآیند تعیین و وزن هر معیار با روش دلفی و دانش کارشناسان تعیین گردید. سپس زیرمعیارها به نقشه تبدیل و در نهایت با تلفیق وزن ها، نقشه توان توسعه مناطق مسکونی منطقه تهیه گردید. نتایج نشان داد که به ترتیب 78/1، 82/5، 64/11 و 3/38 درصد از منطقه مورد مطالعه به ترتیب دارای توان عالی، خوب، متوسط و ضعیف است و 44/42 درصد از سطح منطقه فاقد توان برای این کاربری است. یافته های این تحقیق می تواند به برنامه ریزان منطقه ای در استقرار و توسعه مناطق مسکونی کمک نماید.