تعیین مدل شایستگی منابع آب در مراتع نیمه استپی فریدونشهر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی

بسیاری از مراتع کشور در مناطق خشک و نیمه خشک قرار دارند و حفاظت و استفاده صحیح از منابع آبی موجود اهمیت زیادی دارد. کمبود آب، یا زیادی آن و یا عدم دسترسی به آن در مرتع به استفاده غیرصحیح از این منبع با ارزش منجر خواهد شد. هدف از این بررسی تعیین شایستگی مرتع با در نظر گرفتن دسترسی دام به منابع آبی با استفاده از تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی است. برای همین منظور بعد از انتخاب منطقه مورد مطالعه در منطقه فریدونشهر واقع در دامنه های زاگرس مرکزی ایران، با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی 1:50000، نقشه‌های رقومی 1:25000 و همچنین بازدید‌های صحرایی از منطقه، محدوده اراضی مرتعی از سایر کاربری‌ها تفکیک گردید. بعد از بررسی پوشش گیاهی، تیپ‌بندی پوشش به روش فیزیونومیک- فلوریستیک(physiognomic-floristic system) انجام گرفت و برای تمامی منابع آبی موجود در منطقه، مختصات جغرافیایی به وسیله دستگاه gps ثبت شد. در محیط نرم افزار gis پس از تهیه نقشه dem منطقه، نقشه شیب تهیه گردید. برای تهیه نقشه نقاط هم‌فاصله از منابع آب، ابتدا موقعیت منابع آب به صورت یک نقشه نقطه‌ای تهیه گردید و سپس با توجه به موقعیت منابع آب در سامان‌های عرفی، نقاط هم‌فاصله از منابع آب در هر سامان عرفی تهیه شد. در نهایت نقشه نقاط هم‌فاصله از منابع آب تمام سامان‌های عرفی با هم جمع شد و نقشه نقاط هم‌فاصله از منابع آب برای کل منطقه تهیه گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از مدل شایستگی فاصله از منابع آب حدود 81/13144 هکتار (معادل 64/71 درصد) از مراتع منطقه در طبقه شایستگی خوب (1s)، 11/4684 هکتار (معادل 53/25 درصد) در طبقه شایستگی متوسط (2s)، 25/517 هکتار (معادل 81/2 درصد) در طبقه غیر شایسته و هیچ سطحی از اراضی منطقه در طبقه شایستگی کم (3s) قرار نگرفت. به طور کلی از نظر منابع آب مشکل جدی در منطقه مشاهده نشد، فقط در برخی مناطق دوری از منابع آب و شیب زیاد سبب کاهش و یا محدودیت شایستگی منابع آب گردید.