ارزیابی شایستگی تولید در مراتع با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: منطقه فریدونشهر، اصفهان)

هدف از این تحقیق ارزیابی و تعیین طبقات شایستگی مراتع منطقه فریدونشهر به لحاظ تولید علوفه برای کاربری چرای گوسفند می-باشد. جهت تهیه لایه های اطلاعاتی در کلیه مراحل این تحقیق از محیط gis استفاده شد. اساس کار در مدل تولید علوفه، تعیین نسبت علوفه قابل دسترس دام از کل علوفه تولیدی در هر تیپ گیاهی می باشد که در این بررسی برای تعیین شایستگی تولید علوفه، این نسبت در سه حالت متفاوت محاسبه گردید. در حالت اول علوفه قابل استفاده گونه های کلاس i، ii و iii با توجه به ضرایب خوشخوراکی و حد بهره برداری مجاز برای هر گونه محاسبه شد، در حالت دوم حد بهره برداری مجاز برای هر تیپ گیاهی و در حالت سوم فقط علوفه قابل استفاده گونه های کلاس i و ii با توجه به ضرایب خوشخوراکی و حد بهره برداری مجاز برای هر تیپ گیاهی تعیین گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در حالت اول میزان ظرفیت چرا 20709 واحد دامی در طول فصل چرا بوده و 98/15 درصد مراتع منطقه در کلاس شایستگی خوب، 50/37 درصد، متوسط و 52/46 درصد در کلاس شایستگی کم قرار دارد. در حالت دوم، ظرفیت چرا 15989 واحد دامی و 96 درصد درکلاس شایستگی کم و در حالت سوم، ظرفیت چرا برابر 3190 واحد دامی و 53/16 درصد در کلاس شایستگی متوسط، 98/15 درصد در کلاس شایستگی کم و 48/67 درصد در کلاس غیر شایسته قرار دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که مهم ترین عامل موثر در کاهش شایستگی مراتع منطقه کم بودن میزان علوفه قابل دسترس دام به دلیل تولید ناچیز گیاهان کلاس های i و ii، پایین بودن درصد خوشخوراکی و حد بهره برداری مجاز می باشد. با توجه به جمعیت فعلی دام موجود در مراتع منطقه (22170 واحد دامی در طول فصل چرا) و همچنین با توجه به روند تخریب شدید در اثر چرای مفرط، به کارگیری استراتژی که محدودیت بیشتری برای مصرف علوفه توسط دام ایجاد می کند، می-تواند در صورت عملیاتی شدن به بهبود وضعیت مراتع منطقه کمک کند.