ارزیابی تغییرات مکانی و تاثیر عناصر اقلیمی موثر بر وقوع پدیده گرد و غبار در دو منبع داخل و خارج با تکنیک سنجش از دور

قرار گرفتن ایران در کمربند بیابانی نیمکره شمالی زمین، بی نظمی های بارش، خشکسالی های متعدد و ضعیف بودن پوشش گیاهی موجبات بروز پدیده گرد و غبار در کشور شده است. این پدیده یکی از مهمترین مخاطرات محیطی است که هر ساله سبب بروز خسارت های فراوانی در بخش های مختلف بخصوص در استان های جنوب و جنوب غرب کشور می گردد. پژوهش حاضر به بررسی علل طوفان های گرد و غبار در استان هرمزگان در بازه زمانی سال های 2002 تا 2009 پرداخته است. در این پژوهش که با استفاده از آمار های سازمان هواشناسی ایران در پنج ایستگاه سینوپتیکی استان هرمزگان انجام شد، روز های گرد و غباری با دو منشا نزدیک و خارج از ایستگاه های سینوپتیکی استخراج و پس از پایش سالانه و ماهانه طوفان ها، با استفاده از عناصر اقلیمی و شاخص گیاهی بارز شده (evi)، اقدام به بررسی طوفان های گرد و غبار با استفاده از رگرسیون چند متغیره گردید. نتایج نشان می دهد که گردوغبار با منشاء نزدیک ایستگاه باعث ایجاد بیشترین روز های گردوغباری در منطقه می شود به طوری که بیش از 65درصد از روز های گردوغباری ناشی از گردوغبار ایجاد شده با منشاء نزدیک ایستگاه است و بیشترین رخداد گرد و غبار در فصل گرم سال رخ داده است. در مجموع نتایج این پژوهش بیانگر این مطلب است که استفاده همزمان از اندازه گیری های زمینی و تصاویر ماهواره ای قابلیت مناسبی جهت پایش و بررسی طوفان های گرد و غبار دارد. با توجه به اینکه عمده ی گردوغبار این منطقه با منشاء نزدیک ایستگاه است، می توان با اقدامات بیولوژیکی و مکانیکی و مقابله با فرسایش بادی حجم قابل توجهی از این طوفان ها را کاهش داد.

spatial changes in dust occurrence from both internaland external sources using remote sensing techniques in the coastal strip

iran's location in the desert belt of the northern hemisphere, rainfall irregularities, multiple droughts and poor vegetation have caused the phenomenon of dust in the country. this phenomenon is one of the most important environmental hazards that causes a lot of damage every year in different parts, especially in the southern and southwestern provinces of the country. the present study investigates the causes of dust storms in hormozgan province in the period from 2002 to 2009. in this study, which was conducted using the statistics of the meteorological organization of iran in five synoptic stations of hormozgan province, dust days with two sources near and outside the synoptic stations were extracted and after annual and monthly monitoring of storms, using climatic elements. and plant index (evi) was investigated for dust storms using multivariate regression. the results show that dust with a source close to the station causes the most dust days in the region, so that more than 65% of dust days caused by dust originates near the station and the most occurrence of dust occurred in the warm season. overall, the results of this study indicate that the simultaneous use of ground measurements and satellite images has a good ability to monitor and investigate dust storms. due to the fact that most of the dust in this area is close to the station, it is possible to reduce the significant volume of these storms by biological and mechanical measures and to deal with wind erosion.